Rozwiązanie stosunku pracy
Zgodnie z ogólnymi zasadami stosunek pracy może zostać rozwiązany:
-
na mocy porozumienia stron;
-
za wypowiedzeniem przez oświadczenie jednej ze stron stosunku pracy;
-
bez wypowiedzenia przez oświadczenie jednej ze stron stosunku pracy;
-
z upływem czasu, na który umowa o pracę została zawarta;
-
z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania umowa o pracę została zawarta.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia możliwe jest w dwóch sytuacjach:
-
z powodu winy pracownika;
-
z powodu przedłużającej się niezdolności do pracy;
-
z powodu niezawinionej przez pracownika nieobecności w pracy.
Zawinione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
Zawinione zachowania pracownika uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia obejmują sytuacje, w których pracownik:
-
dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych;
-
popełnił w czasie trwania umowy o pracę przestępstwo, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
-
utracił w sposób zawiniony uprawnienia konieczne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z podanych wyżej, zawinionych przez pracownika przyczyn, nie może jednak nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Decyzja o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia może zostać podjęta po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą pracodawca zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. Swe zastrzeżenia, co do zasadności rozwiązania umowy o pracę zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni.
Niezawinione zachowanie pracownika
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia może także nastąpić bez winy pracownika. Następuje to w sytuacji, w której:
-
niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
-
dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
-
dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
-
usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwa dłużej niż 1 miesiąc.
Jednakże rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
Rozwiązanie nie może także nastąpić po stawieniu się pracownika w pracy po ustaniu przyczyn nieobecności.
Pracownikowi, z którym rozwiązano bez wypowiedzenia umowę o pracę, przysługują dwa rodzaje roszczeń o:
-
przywrócenie do pracy;
-
odszkodowanie.
Roszczeń tych pracownik może dochodzić w postępowaniu sądowym. Sądem właściwym dla spraw ze stosunku pracy jest sąd rejonowy właściwości ogólnej pozwanego - czyli pracodawcy, bądź też sąd w którego okręgu praca jest, była lub ma być wykonywana, bądź sąd, w okręgu którego znajduje się zakład pracy.
Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.
Należy podkreślić, że pracownik wnosząc do sądu pozew ze stosunku pracy zwolniony jest od opłat i kosztów sądowych.
Wybór odpowiedniego roszczenia należy do pracownika. Zgodnie z przyjętym w orzecznictwie poglądem, w przypadku wyboru przez pracownika jednego z tych roszczeń, w ewentualnym postępowaniu w wyższej instancji, pracownik może swobodnie zmienić swe żądanie. Oznacza to, że jeżeli np. w pierwszej instancji pracownik żądał odszkodowania, w instancji wyższej skutecznie może zmienić swe roszczenie i zażądać przywrócenia do pracy.

Potrzebujesz porady prawnej?
Wypowiedzenie umowy o pracę - wszystko, co musisz wiedzieć
Tematem artykułu jest zagadnienie wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę oraz wskazanie przykładowych błędów, jakie w tych sytuacjach popełniają strony stosunku pracy. Omówiono w nim podstawowe przyczyny, które mogą stanowić uzasadnienie rozwiązania umowy o pracę. (...)
Jak pracownik dokonuje wypowiedzenia umowy o pracę – opinia prawna
Stan faktyczny W tej chwili jestem 35 dzień na zwolnieniu lekarskim. Od samego początku pracodawca kontrolował zasadność zwolnienia lekarskiego. Odbyła się nawet kontrola w ZUS-ie, na której zakwestionowano jedno ze zwolnień (od następnego dnia po kontroli kazano mi się stawić w pracy) ja (...)
Z jakich przyczyn można wypowiedzieć umowę o pracę?
Kiedy przyczyny wypowiedzenia są uzasadnione, a kiedy nieuzasadnione? W artykule niniejszym omówione zostały poszczególne przyczyny wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę wraz z oceną ich zasadności. Nie da się jednoznacznie określić, czy dana przyczyna ujęta abstrakcyjnie, (...)
Z jakich przyczyn pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika?
Uzasadnione i nieuzasadnione przyczyny rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia Kodeks pracy daje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy prawo rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia. Rozwiązanie może być dokonane tak z przyczyn zawinionych, jak i niezawinionych. Prawidłowe wypowiedzenie (...)
Ustanie stosunku pracy następuje w następstwie: rozwiązania stosunku pracy na podstawie oświadczeń woli (czynności prawnych) albo wygaśnięcia stosunku pracy, które jest spowodowane określonymi zdarzeniami prawnymi. Wypowiedzenie umowy o pracę Wypowiedzenie (...)
Uprawnienia pracodawcy przy nieuzasadnionym rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia
W zasadzie należy powiedzieć, że pracodawca ma mniej uprawnień niż pracownik. Pracodawca może kwestionować tylko i wyłącznie zasadność rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeśli zostało dokonane przez pracownika z powodu zarzuconego pracodawcy ciężkiego naruszenia podstawowych (...)
Co zrobić jeśli niezasadnie rozwiązano z tobą umowę o pracę?
Kiedy rozwiązanie umowy o pracę jest nieuzasadnione lub niezgodne z prawem? Każde naruszenie przez pracodawcę przepisów o trybie i podstawach rozwiązania umowy o pracę skutkuje tym, że umowa została niezasadnie rozwiązana i powoduje przyznanie pracownikowi określonych uprawnień. Naruszenie (...)
Jakie uprawnienia przysługują pracownikowi zwalnianemu za wypowiedzeniem?
Kiedy zwalniany pracownik może żądać odszkodowania lub przywrócenia do pracy? Prawo pracy przyznaje pracownikowi zwalnianemu za wypowiedzeniem określone uprawnienia tylko wówczas, gdy wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę było nieuzasadnione lub niezgodne z prawem. (...)
W jaki sposób uniknąć rozwiązania umowy o pracę?
Przepisy prawa pracy przewidują szereg przypadków, kiedy nie jest możliwe złożenie przez pracodawcę pracownikowi oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę. Urlop wypoczynkowy a rozwiązanie umowy o pracę Okolicznością uniemożliwiającą pracodawcy rozwiązanie umowy o pracę jest (...)
Nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia
Rozwiązanie stosunku pracy Zgodnie z ogólnymi zasadami stosunek pracy może zostać rozwiązany: na mocy porozumienia stron; za wypowiedzeniem przez oświadczenie jednej ze stron stosunku pracy; bez wypowiedzenia przez oświadczenie jednej ze stron stosunku pracy; z upływem czasu, (...)
Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Sądu Rejonowego w Toruniu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych dotyczące uprawnień pracowników i obowiązków pracodawców w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę umowy na czas określony.Piotr R. rozpoczął pracę (...)
Czego może się domagać pracownik? Zasadą jest, że pracownika do zwolnienia wybiera pracodawca. Jednak dokonany wybór nie może być sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Istotne jest tylko, aby pracodawca podał rzeczywistą, uzasadnioną przyczynę i dokonał wypowiedzenia (...)
W zasadzie należy powiedzieć, że pracodawca ma mniej uprawnień niż pracownik. Pracownik może zarówno kwestionować zasadność rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jak również zasadność wypowiedzenia umowy o pracę. W razie wypowiedzenia bądź rozwiązania umowy o pracę (...)
Jak rozwiązać umowę o pracę w zależności od jej rodzaju?
Prawo przewiduje różne sposoby rozwiązywania umów o pracę: na mocy porozumienia stron, przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem), przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (...)
Świadectwo pracy (zmiany od 2017) - treść, tryb wydawania i prostowania, sposób wypełniania
Jaka jest treść świadectwa pracy? W świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej przez pracownika pracy zajmowanych przez niego stanowisk, trybu rozwiązania umowy o pracę (np. za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia) albo okoliczności (...)
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika.
W jakich przypadkach może nastąpić rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia przez pracownika? Pracownik nie zawsze ma świadomość, iż również jemu przysługuje prawo do rozwiązania umowy o prace bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Co ważne, pracownik nie może arbitralnie korzystać (...)
Niezdolność i nieobecność w pracy jako przyczyna rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
Przyczyny związane z długotrwałą nieobecnością w pracy i niezawinione przez pracownika określa art. 53 Kodeksu pracy. Wśród nich wymienia nieobecność i niezdolność do pracy na skutek choroby. Kiedy nieobecność w pracy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia? Ustawodawca (...)
Porzucenie pracy - Jakie są konsekwencje porzucenia pracy?
Czy porzucenie pracy automatycznie rozwiązuje umowę o pracę? Obecnie porzucenie pracy nie jest w sposób szczególny uregulowane w polskim systemie prawnym. Inaczej było do dnia 1 czerwca 1996 r., kiedy to porzucenie pracy stanowiło jeden ze sposobów rozwiązania umowy o pracę, (...)
Jak zakończyć umowę pracodawcy z pracownikiem?
Przeczytaj, w jaki sposób może zakończyć się współpraca z pracownikiem i co wziąć pod uwagę, ustalając tryb rozwiązania umowy o pracę. Sprawdź, kiedy pracownik może odwołać się do sądu, a kiedy to pracodawca może mieć roszczenia względem pracownika. ##baner## Jak można (...)
Szczególne przypadki naruszenia uprawnień pracowniczych przy rozwiązaniu umowy o pracę
Uprawniwenia, jakie przysługują pracownikom w razie niezgodnego z prawem pracy rozwiązania umowy o pracę zostały omówione w artykułach: Czego może się domagać pracownik w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę? Jakie uprawnienia przysługują (...)