2.5.2006
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Jakie są funkcje administracji publicznej?
Wśród funkcji, które administracja publiczna musi spełniać działając na rzecz interesu publicznego, można wyróżnić:
-
klasyczną administrację porządkowo-reglamentacyjną - która ma na celu ochronę porządku publicznego i bezpieczeństwa zbiorowego, a polega na wydawaniu aktów stosowania prawa z zachowaniem odpowiedniej procedury administracyjnej (z kontrolą sądową decyzji), stosowaniu instrumentów władczych, zwłaszcza nakazów i zakazów (zarządzeń) policyjnych oraz zezwoleń administracyjnych upoważniających zainteresowane podmioty do prowadzenia określonej działalności;
-
administrację świadczącą - polega na dostarczaniu albo organizowaniu świadczenia przez inne podmioty (na podstawie kontraktów) rosnącego zakresu usług publicznych, tak usług typu społecznego (np. z zakresu oświaty, ochrony zdrowia, opieki społecznej, kultury), jak i usług o charakterze technicznym (m.in. komunikacja zbiorowa, energetyka), a także różnorodnych świadczeń społecznych (np. ubezpieczenia społeczne);
-
administrację wykonującą uprawnienia właścicielskie (państwa lub jednostek samorządu terytorialnego - dalej: j.s.t.) i zarządzające (zarząd publicznoprawny i prywatnoprawny) w stosunku do majątku publicznego (służącego wykonywaniu podstawowych funkcji publicznych, w tym majątku użyteczności publicznej) i gospodarczego (akcje, papiery wartościowe, zakłady produkcyjne czy usługowe) - chodzi tu o administrację biorącą udział w zarządzaniu gospodarką, prowadzącą działalność gospodarczą i będącą nabywcą pracy ludzkiej oraz towarów i usług.
Jak wykonywane są zadania administracji publicznej?
Zadania administracji publicznej wykonywane są:
-
w ramach administracji państwowej - przez scentralizowaną i zbudowaną na zasadzie hierarchicznego podporządkowania administrację rządową (centralną i terenową);
-
na zasadach zdecentralizowanych - przez inne podmioty i instytucje administracji publicznej, a więc:
-
inne związki publicznoprawne (poza państwem, stanowiącym związek wszystkich obywateli), w tym przez wspólnoty terytorialne, korporacje zawodowe, samorząd gospodarczy, rolniczy itd.,
-
różne ciała administracyjne (organy) o samodzielnym statusie w sferze prawa publicznego,
-
rozmaite podmioty prawa publicznego, nie mające charakteru osobowego, lecz oparte na czynniku majątkowym;
-
-
w formie zadań zleconych różnym organizacjom, instytucjom, m.in. spoza sektora publicznego.
Na czym polega zasada pomocniczości?
Jedną z podstaw ustroju państwa demokratycznego jest zasada pomocniczości (inaczej: subsydiarności). Obowiązuje ona w Unii Europejskiej, została także zapisana w preambule naszej Konstytucji. Małe zbiorowości zamieszkujące obszary o ograniczonym zasięgu terytorialnym są, zazwyczaj, zdolne do zaspokajania dużej części własnych potrzeb we własnym zakresie i własnymi siłami, odciążając tym samym większe zbiorowości. Zasada pomocniczości głosi, iż wszystkie instytucje powinny być pomocnicze w stosunku do działań człowieka. Gmina ma się zajmować tym, czego pojedynczy człowiek wraz z rodziną nie jest w stanie wykonać. Z kolej powiat powinien być pomocniczy w stosunku do gminy, a województwo do w stosunku do powiatu. Państwo ma być subsydiarne w stosunku do wszystkich instytucji i organizacji działających w jego ramach i służących obywatelom. Również organizacje ponadnarodowe (np. UE) mają być pomocnicze wobec poszczególnych krajów.
Formy działania to całokształt czynności prawnych i faktycznych, które może podejmować na podstawie ustaw dany organ, podmiot lub instytucja administracji publicznej.
Jak działa administracja publiczna, w tym gmina, powiat i województwo samorządowe?
Działania administracji publicznej (m. in. formy wykonywania zadań przez j.s.t.) można podzielić na:
I. Działania faktyczne - nie są nastawione na wywołanie skutków prawnych, lecz wywołanie zmian w otoczeniu; są podobne do działań podejmowanych przez podmiot prywatny, jednak administracja publiczna jest podporządkowana prawu także w zakresie działań faktycznych. Administracja publiczna powinna działać tylko w zakresie zadań nałożonych na nią przez prawo, których wykonywanie podlega kontroli (od której wolna jest osoba prywatna - fizyczna lub prawna):
-
kontroli wewnętrznej - dokonywanej przez przełożonych,
-
kontroli państwowej,
-
kontroli innych organów powołanych do wykonywania inspekcji (np. PIS, PIH).
Potrzebujesz porady prawnej?
Samorząd terytorialny - co to jest i po co jest?
Czym jest samorząd terytorialny? Pojęcie samorządu terytorialnego może być definiowane w różny sposób. Według klasycznego ujęcia T. Bigo samorząd jest decentralizacją administracji publicznej, której samodzielnymi podmiotami są korporacje powołane do tego przez (...)
Wiele osób spędza swój urlop za granicą korzystając z ofert biur podróży lub organizując wyjazd i pobyt we własnym zakresie. W obu wypadkach warto rozważyć wykupienie odpowiedniego ubezpieczenia, które pomoże nam zabezpieczyć się w sytuacjach choroby, wypadku, kradzieży (...)
Samorząd aptekarski - jego rola i funkcje
Do zadań samorządu aptekarskiego należy ogólnie określone reprezentowanie zawodu farmaceuty i obrona jego interesów. Nadto samorząd aptekarski powinien troszczyć się o zachowanie godności i niezależności tego zawodu i sprawować pieczę i nadzór nad jego wykonywaniem. Wśród zadań samorządu (...)
Jak i kiedy depozyty będą likwidowane?
22 lutego 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 18 października 2006 r. o likwidacji niepodjętych depozytów. Ustawa ta reguluje zasady i tryb likwidacji niepodjętych depozytów znajdujących się w dyspozycji jednostek sektora finansów publicznych. Zastępuje ona dekret z (...)
Jak uzyskać 500 zł z programu „Rodzina 500 plus”?
Najważniejsze informacje o programie Program „Rodzina 500 plus” to 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko do ukończenia 18 roku życia. Rodziny o niskich dochodach otrzymają wsparcie także na pierwsze dziecko po spełnieniu kryterium dochodowego. Wniosek o świadczenie (...)
Edukacja skuteczna, przyjazna i nowoczesna - informacja rządu w czasie 22. posiedzenia Sejmu
- Rozpoczęty rok szkolny będzie okresem spokojnej pracy i przygotowań do stopniowego wprowadzania od roku 2009/10 ważnych i bardzo potrzebnych zmian - krok po kroku, rok po roku. - powiedziała Minister Hall przedstawiając informację rządu na temat oświaty w czasie 22. posiedzenia Sejmu 17 września (...)
Nabywanie nieruchomości, udziałów i akcji przez cudzoziemców
Jakie są zasady nabywania przez cudzoziemców nieruchomości, udziałów i akcji? Nabycie przez cudzoziemca prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oraz nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów czy akcji w spółkach handlowych z siedzibą (...)
Odszkodowania po powodziach i podtopieniach
Rzecznik Finansowy przygotował publikację dotyczącą kwestii odszkodowań po powodziach i podtopieniach. Poniżej wskazujemy, co radzi odnośnie kwestii, na jakie osoby poszkodowane powinny zwrócić uwagę w takich sytuacjach. W wyniku coraz częściej występujących ekstremalnych (...)
Wspieranie rozwoju obszarów wiejskich
Jaki projekt dotyczący wspierania rozwoju obszarów wiejskich przyjął rząd?Rada Ministrów przyjęła 23 września 2008 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów (...)
Aby poprzeć wniosek o referendum lokalne, trzeba podać wiele swoich danych
Poparcie przez mieszkańca jednostki samorządu terytorialnego wniosku o przeprowadzenie referendum w opinii NSA Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów, po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2017 r. na posiedzeniu jawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezesa Naczelnego (...)
Gruntowne zmiany w gospodarce nieruchomościami
W zasadzie od 22 października zaczynają obowiązywać znowelizowane przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zmienią się m.in. zasady sprzedaży dawnych mieszkań komunalnych. Skorzystać będą mogli na tym nowi właściciele lokali i osoby, które wykupiły je przed (...)
Samorządowe kolegia odwoławcze - Jaką pełnią funkcję?
Po co utworzono samorządowe kolegium odwoławcze? Reaktywowanie samorządu terytorialnego spowodowało zmiany w przebiegu postępowania administracyjnego. Było to wynikiem przekształceń struktury administracji terenowej, w której pojawiły się nowe organy administracji publicznej uprawnione (...)
Czy lekarz może odmówić Ci pomocy?
Coraz częściej słyszymy, że lekarz odesłał pacjenta bez przeprowadzenia niezbędnych badań. Powody odejścia pacjenta „z kwitkiem” są różne, najczęściej podaje się jednak brak środków finansowych, ale czy na pewno jest to wystarczające usprawiedliwienie? Pacjent (...)
Konferencja: "Zarządzanie ryzykiem w sektorze publicznym"
9 października 2008 roku odbyła się w Krajowej Izbie Gospodarczej konferencja "Zarządzanie ryzykiem w sektorze publicznym". Ostatnie lata oraz wydarzenia, związane między innymi ze skażeniem sieci wodociągowych, czy też awarią sieci energetycznych, dobitnie pokazały, iż brak programów (...)
Niepodjęte depozyty zostaną zlikwidowane...
22 lutego 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 18 października 2006 r. o likwidacji niepodjętych depozytów. Ustawa ta reguluje zasady i tryb likwidacji niepodjętych depozytów znajdujących się w dyspozycji jednostek sektora finansów publicznych. Zastępuje ona dekret z dnia 18 września (...)
Na czym polega zawód doradcy podatkowego?
Kim jest doradca podatkowy? Pierwsi profesjonalni doradcy podatkowi pojawili się w naszym kraju wraz z wprowadzeniem gospodarki rynkowej. Zawód doradcy podatkowego został w Polsce oficjalnie uznany dopiero w 1997 r. Jest więc profesją stosunkowo młodą. Podstawy funkcjonowania tej grupy zawodowej, (...)
Czym będą się zajmowały rady ławnicze?
Z dniem 2 marca 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu wyboru, składu i struktury organizacyjnej, trybu działania oraz szczegółowych zadań rady ławniczej. Skąd się bierze rada ławnicza? Zgodnie z ustawą - Prawo o (...)
Obrona polskich firm, miejsc pracy, kredytobiorców i samorządów Czasowa, zwiększona ochrona polskich firm – w momencie, w którym spadły ich wyceny – przed wrogim przejęciem przez inwestorów spoza UE; osłona finansowa dla samorządów; ułatwienia (...)
Zadania ośrodków adopcyjno-opiekuńczych
Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 30 września 2005 r. w sprawie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych zastępuje, z dniem 3 listopada br., poprzednio obowiązujące rozporządzenie w tej sprawie. Przyjrzyjmy się więc bliżej nowym uregulowaniom. Czym zajmuje się ośrodek adopcyjno-opiekuńczy? Zgodnie (...)
Zmiany ważne dla uprawnionych i zobowiązanych do alimentów!
Od 1 października 2008 r. wchodzi w życie większość przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Niektóre zaczynają obowiązywać już wcześniej. Czego dotyczą nowe przepisy? Jak wskazano w preambule, ustawa została uchwalona ze względu (...)
