1.4.2009
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
W dobie kryzysu finansowego konsumenci są ostrożniejsi w podejmowaniu decyzji o zakupie wybranego produktu czy skorzystaniu z określonych usług. Niezależnie od sytuacji ekonomicznej, kupujących towary i usługi w całej Unii Europejskiej chronią przepisy prawa konsumenckiego. Warto o tym pamiętać nie tylko w Światowym Dniu Konsumenta, który przypada 15 marca, ale przez cały rok.
Wspólny rynek Unii Europejskiej oferuje konsumentom wiele ułatwień i stwarza możliwość większego wyboru najkorzystniejszej oferty. Po pięciu latach od wejścia Polski do zjednoczonej Europy, polscy konsumenci coraz chętniej decydują się na transgraniczne podróże i zakupy. W obecnej sytuacji, przy wysokim kursie EUR, polscy konsumenci ostrożniej kupują produkty, zawierają umowy i korzystają z usług poza granicami kraju. Niestety, nadal w wielu wypadkach narażają się na kłopoty, ponieważ zbyt mało wiedzą na temat praw, jakie im przysługują.

Zakres praw przysługujących konsumentowi zależy od rodzaju umowy sprzedaży zawartej pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, sprzedawcą czy usługodawcą. Jednym z nich jest prawo do reklamacji. Jeśli zakupione w Berlinie buty okażą wadliwe, konsument może je reklamować na podstawie „niezgodności towaru z umową". Jeżeli zgłosi reklamację do sprzedawcy w ciągu dwóch lat od dnia zakupu ma prawo m.in. do naprawy lub wymiany na nową parę, a w sytuacji, gdy nie jest to możliwe - do ewentualnego obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy. W większości państw wspólnoty nie ma obowiązku przyjęcia pełnowartościowego towaru w sklepie stacjonarnym (wyjątkiem jest np. UK). Tylko w niektórych krajach Unii Europejskiej konsument ma prawo do zwrotu zakupionego towaru. Natomiast, zgodnie z prawem unijnym konsumenci robiący zakupy w sieci, we wszystkich krajach UE mają prawo do odstąpienia od umowy w ciągu minimum 7 dni (w Polsce 10 dni) od otrzymania towaru.
Warto wiedzieć, że inne zasady i terminy dochodzenia roszczeń obowiązują przy składaniu skargi w wypadku odwołanego lotu w Barcelonie, niedoręczonej przesyłki z Londynu, a inne w przypadku problemów z wypłatą gotówki z bankomatu w Sztokholmie. W przypadku sporu, konsument jako słabszy uczestnik rynku, może zwrócić się do odpowiednich instytucji prowadzących działania na rzecz ochrony jego interesów. Wsparcia w postaci poradnictwa i pomocy prawnej udzielają na przykład społeczne organizacje konsumenckie oraz Rzecznicy Konsumentów usytuowani przy Urzędach Powiatowych i Miejskich. W konfliktach transgranicznych konsumentów wspomagają Europejskie Centra Konsumenckie, działające we wszystkich krajach Unii, a także w Norwegii i Islandii.
W perspektywie Światowego Dnia Konsumenta ECK Polska przygotowało specjalny poradnik. „Dochodzenie roszczeń w praktyce - kompendium wiedzy europejskiego konsumenta" [217 KB, pdf] zbiera podstawowe prawa i obowiązki konsumenta dotyczące sprzedaży konsumenckiej, handlu elektronicznego, podróży samolotem, usług turystycznych, bankowych i pocztowych. Przedstawia również ogólne zasady składania reklamacji, a także sposoby egzekwowania swoich praw przez dostępne środki prawne. Szczegółowe informacje konsumenci mogą też znaleźć w publikacjach i na stronach internetowych Europejskiego Centrum Konsumenckiego . Ponadto, na pytania chętnie odpowiadają również dyżurujący codziennie eksperci prawni.
Kontekst
Światowy Dzień Konsumenta, znany również, jako Światowy Dzień Ochrony Praw Konsumenta, obchodzony jest 15 marca. Ustanowiony został w 1983 roku w 21. rocznicę przemówienia prezydenta Stanów Zjednoczonych, Johna Kennedy'ego w sprawie projektu ustawy ochrony praw konsumenta, które wygłosił w Kongresie USA w 1962r. Amerykański prezydent sformułował wtedy cztery podstawowe prawa konsumentów: do informacji, do wyboru, do bezpieczeństwa, do reprezentacji.
Od 2000 roku oficjalne obchody Światowego Dnia Konsumenta organizowane są także w Polsce. Włączają się do nich instytucje publiczne chroniące interesy konsumentów (mi.in. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Arbiter Bankowy, Inspekcja Handlowa, Biuro Rzecznika Ubezpieczonych, Miejski Rzecznik Konsumentów, ECK) oraz organizacje pozarządowe (m.in. Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich, Polska Zielona Sieć). W Unii Europejskiej święto to jest obchodzone, jako Europejski Dzień Konsumenta.
Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK) działa w Polsce od roku 2005 na mocy porozumienia pomiędzy Komisją Europejską a Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Centrum należy do sieci ECK działającej w krajach członkowskich Unii Europejskiej, Norwegii i Islandii. ECK prowadzi działalność informacyjno-doradczą dla konsumentów w zakresie ich praw w Unii Europejskiej oraz pomaga w polubownym rozwiązywaniu sporów transgranicznych.
Źródło:Europejskie Centrum Konsumenckie
Więcej informacji:
Magdalena Kreczmańska
Doradca/Koordynator ds. Komunikacji
Europejskie Centrum Konsumenckie
Tel. 022 556 02 48
E-mail: media@konsument.gov.pl
http://konsument.gov.pl/
Źródło: Komisja Europejska - http://ec.europa.eu/polska

Potrzebujesz porady prawnej?
UOKiK przypomina o prawach z okazji Dnia Konsumenta
Prawo do informacji, wyboru, bezpieczeństwa i reprezentacji – to cztery prawa konsumentów sformułowane w 1962 r. przez Johna F. Kennedy'ego. W rocznicę jego przemówienia obchodzony jest Światowy Dzień Konsumenta.Skuteczna ochrona konsumentów jest jednym z istotnych zadań realizowanych (...)
Uwaga na niedozwolone postanowienia w umowie kupna mieszkania!
Co to są niedozwolone postanowienia umowne? Niedozwolone klauzule umowne to takie jej zapisy, które kreują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Wbrew potocznemu rozumieniu pojęcia „konsument”, (...)
Jakie prawa przysługują konsumentom?
Jeśli zamierzasz sprzedawać towary lub świadczyć usługi, musisz przestrzegać praw konsumenta. Te prawa obejmują między innymi: gwarancję, rękojmię czy prawo do zwrotu towaru. Nie możesz też stosować w umowach klauzul niedozwolonych. Sprawdź, jakie prawa mają konsumenci. Kim jest (...)
Wyjaśnienia dotyczące wakacji kredytowych
W związku z pytaniami kierowanymi do Rzecznika Finansowego przez przedstawicieli prasy, jak równie za pośrednictwem infolinii oraz skrzynki mailowej uruchomionej w Biurze Rzecznika Finansowego przestawił on odpowiedzi na najczęściej poruszane kwestie dotyczące „wakacji kredytowych”. Jeśli (...)
Spłata kredytu hipotecznego zdaniem Prezesa UOKiK
Jeżeli spłacasz całkowicie lub nadpłacasz kredyt hipoteczny, który wziąłeś po 21 lipca 2017 r., bank musi się z tobą rozliczyć z opłat pobranych w związku z zawarciem umowy. Szczegóły znajdziesz w najnowszym stanowisku Prezesa Urzędu. Prezes UOKiK wszczął postępowania (...)
Sprzedaż zdalna w przepisach UE
Sprzedaż na odległość i sprzedaż poza lokalem przedsiębiorstwa w UE Poniżej przedstawiono informacje dotyczące wyłącznie sprzedaży towarów i usług konsumentowi końcowemu, a nie innym przedsiębiorstwom. Sprzedaż na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa może okazać się (...)
Co trzeba wiedzieć o kredycie mieszkaniowym?
Wady i zalety kredytu Oczywiście najlepszy byłby odwrotny porządek rzeczy – najpierw sobie uskładać, a potem kupić za własne pieniądze mieszkanie i nie zapożyczać się na całe życie. Jest jednak inaczej, tylko nielicznym udaje się odwrócić proces zakupu własnego kąta. Pewne (...)
Najczęściej spotykane pułapki w umowach deweloperskich
W umowach deweloperskich, jako kontraktach najczęściej wciąż narzucanych jednostronnie konsumentowi przez przedsiębiorcę, znajdujemy niejednokrotnie postanowienia niezgodne z prawem czy dobrymi obyczajami. W języku prawniczym noszą one nazwę „klauzul niedozwolonych". W (...)
Zmiany korzystne dla pożyczkobiorców!
Czego dotyczy nowa ustawa? 20 lutego br. wchodzi w życie ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wprowadza ona antylichwiarskie zmiany w Kodeksie cywilnym dotyczące odsetek maksymalnych. Ponadto modyfikuje zasady (...)
STIR (system teleinformatyczny izby rozliczeniowej) umożliwia wymianę informacji między systemem bankowym a Krajową Administracją Skarbową (KAS) i zapobiega wyłudzeniom skarbowym, których najczęściej dokonują zorganizowane grupy przestępcze. STIR już działa Przykładem jego sprawnego (...)
Artykuł jest poświęcony VAT w handlu międzynarodowym – świadczeniu i nabyciu usług. Dowiedz się, kto rozlicza VAT od usług transgranicznych i jakie znaczenie ma miejsce świadczenia usług. ##baner## Jak ustalić miejsce świadczenia usług? Żeby prawidłowo rozliczyć VAT w zakresie (...)
Black Friday, Cyber Monday - nie daj się oszukać
70 proc. zniżki na wszystko? Drugi produkt gratis? Ruszyły wyprzedaże! Konsumencie – nie daj się oszukać. Sprawdź, na co należy zwrócić uwagę podczas zakupów. Śledź kampanię UOKiK na Twitterze! Już za kilka dni odbędzie się Black Friday - święto wyprzedaży. (...)
NIK o ochronie klientów sklepów internetowych
System ochrony klientów sklepów internetowych w Polsce działa dobrze. Konsumenci mogą liczyć na bezpłatne porady prawne, a składane przez nich skargi są rozpatrywane rzetelnie i w większości terminowo. Wyniki kontroli NIK pokazują, że osoby dokonujące zakupów przez Internet są odpowiednio (...)
Jak skorzystać z wakacji kredytowych?
Jeśli masz kredyt hipoteczny w złotówkach, możesz skorzystać z rządowego wsparcia. W ramach wakacji kredytowych w 2022 i 2023 roku możesz nie spłacać łącznie 8 rat kredytowych. Rządowy program rusza w sierpniu, jednak wniosek o wakacje kredytowe możesz złożyć już dziś, również (...)
Nowe zasady etykietowania żywności
Chociaż nikogo już dzisiaj nie dziwi fakt, iż regulacje prawne wydawane przez instytucje Unii Europejskiej stanowią część polskiego porządku prawnego, to wciąż niektórzy próbują szukać rodzimej ‘wersji’ rzeczonych regulacji w formie ustaw czy rozporządzeń. Prawdopodobnie (...)
Dzień bezpiecznego Internetu – zakupy w sieci
Zwrot towaru, który się już nie podoba? Możliwe, ale tylko przy sprzedaży przez Internet - to podstawowe prawo różniące zakupy wirtualne od tradycyjnych. W Dniu Bezpiecznego Internetu, obchodzonym w Polsce po raz piąty, UOKiK zwraca uwagę na zasady obowiązujące w Sieci.Zakupy on-line cieszą (...)
Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów
Ustawa antymonopolowa, jak potocznie nazywana jest ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów ma za zadanie ochronę wolnej konkurencji na wolnym rynku, co pośrednio stanowi ochronę konsumentów – ostatniego ogniwa w łańcuchu gospodarki rynkowej. Przepisy tej ustawy zawierają jednak wprost (...)
Black Friday - nie daj się zrobić w konia
Masz takie same prawa, jak zawsze W piątek 24 listopada sklepy będą kusić wyprzedażami. Zanim ulegniesz szałowi zakupów, sprawdź, czy okazja naprawdę jest okazją. Towar kupiony w atrakcyjnej cenie również możesz reklamować - przypomina UKOKiK. Black Friday, czyli (...)
Kara dla Getin Noble Bank po kontroli UOKiK
Jeden dzień ważności formularza określającego warunki pożyczki to stanowczo za krótko – uznała prezes UOKiK w decyzji dotyczącej Getin Noble Bank. Za zastosowanie tej praktyki Prezes UOKiK nałożyła na bank karę w wysokości blisko 3 mln zł W listopadzie 2012 roku Urząd wszczął (...)
Sprzedaż bezpośrednia. Prawa konsumenta
Sprzedaż bezpośrednia to zakupy poza stałymi punktami sprzedaży detalicznej. Kupujący ma 10 dni na odstąpienie od umowy. To się jednak wkrótce zmieni. Sprzedaż bezpośrednia to zakupy poza stałymi punktami sprzedaży detalicznej - np. w domu klienta, na ulicy lub podczas prezentacji organizowanej (...)