Uprawnienia i obowiązki dostawcy (wykonawcy) w zamówieniach publicznych (stan prawny obowiązujący do 1 marca 2004 r.)

5.1.2006

Jakie są podstawowe uprawnienia dostawców (wykonawców)?

Podstawowym uprawnieniem dostawców (wykonawców), jest możliwość wzięcia udziału w postępowaniu, którego przedmiotem jest interesujące dostawcę (wykonawcę) zamówienie publiczne.

Do innych podstawowych uprawnień dostawców (wykonawców) w procedurze zamówień publicznych należą:

możliwość wzięcia udziału w postępowaniu,
złożenie oferty,
zastrzeżenie w ofercie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa,
zmiana oferty,
złożenie wniosku o przedłużenie terminu składania ofert,
wycofanie się z postępowania,
składanie pytań o wyjaśnienie specyfikacji istotnych warunków zamówienia (siwz),
wzięcie udziału w zwołanym przez zamawiającego zebraniu dostawców (wykonawców),
udział w otwarciu ofert,
prawo wglądu w dokumentację postępowania,
wybór formy wnoszonego wadium lub zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
składanie protestów i odwołań,
sądowe dochodzenie zawarcia umowy.

W jaki sposób można przystąpić do postępowania?

W przypadku postępowań, które poprzedzone są kwalifikacją wstępną, do właściwego postępowania o zamówienie publiczne dopuszczeni są wyłącznie dostawcy (wykonawcy), którzy zostali zakwalifikowani we wstępnej kwalifikacji. W tym celu dostawcy (wykonawcy), którzy uzyskali informację o jej organizacji, składają wnioski o wstępną kwalifikację. Jednak przed złożeniem wniosków dostawcy (wykonawcy) zwracają się do zamawiającego o przesłanie formularza wstępnej kwalifikacji, który zawiera dane niezbędne do przygotowania wniosku oraz informacje o warunkach i sposobie kwalifikacji do postępowania. Zamawiający ma obowiązek przekazać formularz nie później niż na 14 dni przed terminem składania wniosków o kwalifikację wstępną.
W przypadku postępowania prowadzonego w trybie przetargu ograniczonego, zamawiający w ogłoszeniu określa, jakie warunki muszą spełniać dostawcy (wykonawcy), aby móc być dopuszczonym do właściwego przetargu.

Dlatego podmioty te składając wniosek o dopuszczenie do udziału w przetargu muszą przedstawić wymagane przez zamawiającego dokumenty. Do składania ofert zamawiający zaprasza tylko tych dostawców (wykonawców), którzy spełniają wymagane warunki. Zaproszenie powinno zawierać informacje określającą nazwę (firmę) i adres (siedzibę), pod który można zwrócić się o specyfikację istotnych warunków zamówienia. Na podstawie specyfikacji dostawcy (wykonawcy) przygotowują ofertę.

Jeżeli postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu dwustopniowego, dostawcy (wykonawcy) najpierw składają oferty wstępne bez podawania ceny. Dostawcy (wykonawcy), aby móc przygotować ofertę wstępną, muszą najpierw zwrócić się do zamawiającego o przesłanie formularza specyfikacji istotnych warunków zamówienia, która powinna zawierać informacje niezbędne do jej przygotowania. Do drugiego etapu przystąpić mogą wybrani przez zamawiającego oferenci, którzy spełniają określone w specyfikacji wstępnej wymagania. Dopiero teraz oferenci mogą składać oferty zawierające cenę.

Natomiast w przetargu nieograniczonym, oferty mogą składać wszyscy zainteresowani uzyskaniem zamówienia dostawcy (wykonawcy). W tym celu podmioty te składają wniosek do zamawiającego o przesłanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

W przypadku pozostałych trybów udzielania zamówienia publicznego (negocjacje z zachowaniem konkurencji, zapytanie o cenę, zamówienie z wolnej ręki), inicjatywa w wyborze oferentów należy do zamawiającego. On decyduje, do których dostawców (wykonawców) wysłać zaproszenie do udziału w negocjacjach, wystosować zapytanie o cenę lub rozpocząć rokowania. Dostawcy (wykonawcy) mogą odpowiedzieć na inicjatywę zamawiającego lub z niej zrezygnować. Nie mają natomiast w zasadzie możliwości wzięcia udziału w postępowaniu z własnej inicjatywy, tak jak to ma miejsce w trybach przetargowych. Wyjątkowo, jeżeli w trybach negocjacji z zachowaniem konkurencji lub zapytania o cenę, wybór dostawców (wykonawców) zaproszonych do udziału w postępowaniu nie zapewnia konkurencji, dopuszczalne jest złożenie protestu na czynność wyboru dostawców (wykonawców).

Co to jest specyfikacja istotnych warunków zamówienia?

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia w trybach przetargowych jest podstawowym dokumentem udostępnianym dostawcom i wykonawcom.

Powinna zawierać wszelkie informacje, niezbędne dla dostawców (wykonawców) do przygotowania oferty. W przypadku postępowań o wartości przekraczającej 30.000 Euro, przygotowanie specyfikacji istotnych warunków zamówienia jest obligatoryjne. W przypadku postępowań, które nie przekraczają tej kwoty, zamawiający jest zwolniony z tego obowiązku, co nie oznacza, że nie może przygotować dokumentu odpowiadającego treścią specyfikacji.

Zamawiający może żądać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wskazania przez dostawcę lub wykonawcę w ofercie części zamówienia, której wykonanie zamierza on powierzyć osobie trzeciej (dotyczy to postępowań prowadzonych w trybie przetargu nieograniczonego i ograniczonego). Natomiast w przetargu dwustopniowym, zamawiający może żądać w specyfikacji od dostawców i wykonawców określenia sposobu i czasu wykonania, parametrów technicznych, jakości oraz innych charakterystycznych cech dostaw, usług lub robót budowlanych.

Czy można zwrócić się o wyjaśnienie specyfikacja istotnych warunków zamówienia (SIWZ)?

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia powinna być sporządzona w sposób jasny i przejrzysty tak, aby nie budzić wątpliwości i zastrzeżeń. Jeżeli jednak specyfikacja budzi wątpliwości, dostawcy (wykonawcy) mogą zwrócić się do zamawiającego o jej wyjaśnienie. Z takim wnioskiem mogą wystąpić również organizacje przedsiębiorców i pracodawców, wpisane na listę prowadzoną przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych. Wnioski w tej sprawie składa się na piśmie. Treść wyjaśnienia zamawiający ma obowiązek przesłać niezwłocznie wszystkim dostawcom (wykonawcom), którzy pobrali formularz specyfikacja istotnych warunków zamówienia, bez ujawniania źródła zapytania.

W jakim terminie można zwrócić się o wyjaśnienie SIWZ?

Z zapytaniem o wyjaśnienie SIWZ można zwrócić się w każdym terminie aż do upływu terminu składania ofert. Ustawa jednak zwalnia zamawiającego od niezwłocznego udzielenia wyjaśnień, jeżeli prośba o wyjaśnienie wpłynęła do zamawiającego na mniej niż 6 dni przed terminem otwarcia ofert.

Jeżeli do zamawiającego wpłynęło wiele pytań dotyczących specyfikacji, zamawiający może zwołać zebranie wszystkich dostawców (wykonawców), w celu wyjaśnienia wszystkich wątpliwości dotyczących specyfikacji.

Na takim zebraniu, każdy dostawca ma prawo zadawania pytań odnoszących się do specyfikacji. Po spotkaniu zamawiający sporządza protokół zebrania zawierający wszystkie zgłoszone zapytania (bez wskazywania źródeł zapytania) oraz odpowiedzi na nie udzielone. Protokół doręcza się niezwłocznie dostawcom (wykonawcom), którym przesłano specyfikację niezależnie od faktu czy uczestniczyli w zebraniu.

Dostawcy (wykonawcy), którzy w zależności od rodzaju trybu, spełnili wszystkie formalne wymagania, mogą składać oferty. Jest to ich kolejne bardzo ważne uprawnienie, gdyż na każdym etapie postępowania dostawcy (wykonawcy), mogą zrezygnować z dalszego w nim udziału.

Cofnięcie oferty przed upływem terminu do składania ofert, nie powoduje żadnych konsekwencji dla oferenta. Jeżeli oferent, którego oferta została wybrana uchyla się od zawarcia umowy, może być z tego tytułu pociągnięty do odpowiedzialności odszkodowawczej.

Po upływie terminu do składania ofert, zamawiający dokonuje ich otwarcia. W trybach przetargowych, otwarcie ofert jest jawne dla wszystkich dostawców (wykonawców), a także dla każdej innej zainteresowanej osoby. Po otwarciu ofert podaje się imię i nazwisko, nazwę (firmę) oraz adres (siedzibę) dostawcy lub wykonawcy, którego oferta jest otwierana, a także informacje dotyczące ceny oferty, terminu wykonania zamówienia publicznego, okresu gwarancji, warunków płatności zawartych w ofercie. Informacje te odnotowywane są w protokole postępowania. Informacje te doręcza się oferentom, którzy nie byli obecni przy otwieraniu ofert, na ich wniosek. Oferenci obecni podczas otwarcia ofert mają prawo do składania oświadczeń.

Jakie uprawnienia przysługują oferentowi, którego oferta została wybrana?

Zamawiający przesyła dostawcy (wykonawcy), którego oferta została wybrana, informacje o terminie i miejscu zawarcia umowy. Na zamawiającym ciąży obowiązek zawarcia umowy z wybranym oferentem, w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia ogłoszenia o wyborze najkorzystniejszej oferty. Jeżeli zmawiający odmawia podpisania umowy, dostawca (wykonawca), którego oferta została wybrana, może sądownie dochodzić, na podstawie art. 64 k.c. oraz 1047 k.p.c., orzeczenia zastępującego oświadczenie woli. Jeżeli jednak zawarcie umowy stało się dla oferenta niekorzystne, a zamawiający nie przystępuje do zawarcia umowy, z upływem terminu związania ofertą, dostawca (wykonawca) staje się wolny od zobowiązania.

Jeżeli zamawiający zamierza zawrzeć umowę po upływie terminu związania ofertą, potrzebna jest do tego zgoda oferenta na przedłużenie terminu związania ofertą.

Do jednego z najistotniejszych uprawnień przysługujących dostawcom (wykonawcom) w toku postępowania, jest prawo do wnoszenia środków odwoławczych na czynności zamawiającego w razie doznania uszczerbku w interesie prawnym. W postępowaniach o wartości przekraczających 30.000 Euro dostawcy (wykonawcy) mogą wnosić protesty i odwołania uregulowane w ustawie.

Jakie są podstawowe obowiązki dostawców (wykonawców) w postępowaniu o zamówienie publiczne|?

Obowiązki dostawców (wykonawców) kształtują się następująco:

Wszelkie oświadczenia i zawiadomienia składane przez zamawiających i dostawców lub wykonawców wymagają formy pisemnej. Jeżeli oświadczenia zostały złożone w innej formie, treść przekazanej informacji musi zostać niezwłocznie potwierdzona na piśmie.
Dostawcy (wykonawcy), którzy składają oferty w postępowaniach o wartości przekraczającej 30.000 Euro, prowadzonych w trybach przetargowych obowiązani są wnieść wadium w wysokości ustalonej przez zamawiającego. Jeżeli wartość zamówienia publicznego nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30.000 Euro, zamawiający może żądać od dostawcy lub wykonawcy wniesienia wadium.
Dostawca (wykonawca) może zostać zobowiązany do wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy.
Obowiązki wynikające z przepisów dotyczących preferencji krajowych.
Dostawcy lub wykonawcy mogą zostać zobowiązani do przedstawienia odpowiednich dokumentów potwierdzających spełnianie stawianych im warunków.

Pamiętaj, że:

Sporządzenie specyfikacji istotnych warunków zamówienia jest obligatoryjne w postępowaniach o wartości przekraczającej 30.000 Euro. W postępowaniach, których wartość nie przekracza tej kwoty zamawiający może przygotować inny dokument zawierający niezbędne informacje do przygotowania oferty. W tym celu może sporządzić uproszczony dokument specyfikacji, nie zawierający wszystkich elementów określonych w ustawie.
Podstawowym sposobem uzyskania formularza specyfikacji istotnych warunków zamówienia jest przesłanie go drogą pocztową. Zamawiający może jednak określić inne jeszcze sposoby jego uzyskania.
Dostawca (wykonawca) może na każdym etapie postępowania wycofać się z jego udziału. Wycofanie przed upływem terminu do składania ofert, nie powoduje żadnych ujemnych skutków (nawet, jeżeli oferta została już złożona).
W dniu 2 marca 2004 r. ustawa z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych utraciła moc, na skutek wejścia w życie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.

Podstawa prawna: