Odpowiedź prawnika: Faktury z innych państw UE
Warunkiem zaliczenia do kosztów jest związek przyczynowo-skutkowy między wydatkiem a przychodami.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym (AC). Podatnik nie może wówczas zaliczyć naprawy do kosztów uzyskania przychodu, a tym samym nie może odliczyć podatku naliczonego (tak: informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego Urzędu Skarbowego w Krośnie z 2004.10.28, sygn. PP. 443/125/2004).
Natomiast kosztem uzyskania przychodów używanego do działalności samochodu stanowiącego własność przedsiębiorcy będą m.in.: odpisy amortyzacyjne, wydatki związane z bieżącą eksploatacją (np. zakup paliwa, wymiana oleju, wymiana opon, przegląd techniczny), ubezpieczenia (obowiązkowe i dobrowolne), wydatki na remont. Wydatki związane z bieżącą eksploatacją, ubezpieczeniem oraz remontem samochodu stanowią koszty uzyskania przychodu w pełnej, faktycznie poniesionej wysokości. Podstawą do zaliczenia ponoszonych wydatków w ciężar kosztów bieżącej działalności są dowody dokumentujące ich poniesienie, a takimi są np. faktury VAT, rachunki, paragony, polisy.
Jeżeli podatnik z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej rozlicza się na zasadach ogólnych, ustalając dochód w oparciu o prowadzoną podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz jest podatnikiem podatku od towarów i usług, to w ciężar kosztów działalności danego okresu odnosi wydatki co do zasady według ich wartości netto, a VAT naliczony odlicza od VAT należnego. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:
a) podatek naliczony:
- jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
- w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
b) podatek należny w przypadku:
- importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
- przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami,
c) kwota podatku od towarów i usług, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji zgodnie z art. 22a-22o, lub dotycząca innych rzeczy lub praw niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi tej amortyzacji - w tej części, w jakiej dokonano korekty powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z art. 91 ustawy o podatku od towarów i usług.
Do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o VAT podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług - jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Dotyczy to podatnika, któremu prawo obniżenia podatku należnego nie przysługuje, a nie, a nie sytuacji, gdy prawo to traci. Chodzi tu o przypadki wymienione w art. 88 i 92 ustawy o VAT.
Organy podatkowe stoją na stanowisku, że hipoteza art. 23 ust. 1 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obejmuje tylko takie stany faktyczne, w których podatnik nie miał prawa, zgodnie z uregulowaniami zawartymi w ustawie o podatku od towarów i usług, do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku od towarów i usług. Brak uprawnienia może być konsekwencją bądź zwolnienia podmiotowego lub też zwolnienia przedmiotowego. Nie chodzi tu o decyzje samego podatnika co do skorzystania z prawa odliczenia. W przypadku utraty przez podatnika prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, jako konsekwencja nieprzestrzegania zasad wynikających z ustawy o podatku od towarów i usług (np. niezarejestrowanie się jako podatnika VAT), podatek naliczony nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.
Jeśli nabywaca nie został zarejestrowany w Polsce jako podatnik VAT UE, to nie można mówić o wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów, a tylko takie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce. W przypadku jednak dokonywania nabyć z innych krajów UE przez podatnika VAT czynnego istnieje obowiązek zarejestrowania się przez niego na potrzeby transakcji wewątrzwspólnotowych (w celu nadania NIP-UE z kodem PL) przed dniem dokonania pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Koszt uzyskania przychodu stanowi podatek VAT należny z tytułu importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeśli nie stanowi on równocześnie podatku naliczonego. Kosztem uzyskania przychodu w tym przypadku jest tylko podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, jaka mogłaby stanowić podatek naliczony.
Polecamy też odpowiedzi na pytania dotyczące podobnych kwestii:
