Ochrona przedemerytalna prezesa zarządu
Pytanie:
"Prezes zarządu zatrudniony na umowę o pracę, umowa podpisana przez pełnomocnika. Prezesowi brakuje 3 lat do osiągnięcia wieku emerytalnego i po osiągnięciu tego wieku nabędzie prawa do emerytury. Jak wygląda ewentualna ochrona przedemerytalna takiego pracownika w dwóch przypadkach: 1. Pełnomocnik rozwiązuje umowę o pracę a następnie prezes jest odwoływany z funkcji 2. Prezes jest odwoływany z funkcji a następnie nowy prezes rozwiązuje z nim umowę o pracę Jak wygląda ewentualna ochrona przedemerytalna takiego pracownika w dwóch przypadkach: 1. Pełnomocnik rozwiązuje umowę o pracę a następnie prezes jest odwoływany z funkcji 2. Prezes jest odwoływany z funkcji a następnie nowy prezes rozwiązuje z nim umowę o pracę? W 2004 znowelizowano Kodeks pracy. Zgodnie z art. 39 k.p. pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. W tym wypadku prezesowi brakuje 3 lata do osiągnięcia tego wieku, dlatego już teraz podlega on ochronie. Pracodawca nie może wypowiedzieć tego stosunku, jeśliby do tego doszło, wtedy prezes będzie mógł wystąpić do sądu pracy o uznanie bezskuteczności takiego wypowiedzenia albo o przywrócenie do pracy, ewentualnie o przyznanie odszkodowania. Wypowiedzenie tej umowy w tym przypadku jest niedopuszczalne.Nie można wypowiedzieć umowy o pracę a czy pracodawca może zaproponować inne stanowisko bez zmiany wynagrodzenia np. referent, przedstawiciel handlowy i czy w takim przypadku były już prezes zarządu jest zobowiązany do zaakceptowania takiej oferty?"
Odpowiedź prawnika: Ochrona przedemerytalna prezesa zarządu
Ograniczenia wynikające z art 39. k.p., a zatem dotyczące zakazu wypowiadania umów o pracę pracownikom w wieku przedemerytalnym znajdują zastosowanie także do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy (art. 42 § 1 k.p.). W konsekwencji pracodawca nie może w drodze wypowiedzenia zmienić pracownikowi wieku przed emerytalnym warunków pracy i płacy na mniej korzystne. Zasada ta doznaje jednakże pewnych wyjątków. Zgodnie z art. 43 k.p. Pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
1) wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
2) stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Nadto pracodawca może to uczynić w sytuacji konieczności rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy wyłącznie z przyczyn niedotyczących pracownika lub zwolnień grupowych, przy czym w takim wypadku jeżeli wypowiedzenie warunków pracy i płacy powoduje obniżenie wynagrodzenia, pracownikowi chronionemu przysługuje, do końca okresu, w którym korzystałby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, dodatek wyrównawczy określony w prezpisach Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U.1996.62.289).
Ostatnim wyjątkiem jest sytuacja, w której dochodzi do ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Należy zwrócić uwagę, że wypowiedzenie warunków pracy i płacy pracownikowi w wieku przedemerytalnym stanie się skuteczne, jeżeli nie odwoła się on od tego oświadczenia do sądu, przy czym brak reakcji pracownika na zaproponowane nowe warunki będzie poczytana jako wyrażenie przez niego zgody na nowe warunki.
Natdo trzeba pamiętać, że na mocy art. 42 § 4 k.p. wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika, co znajduje zastosowanie także w odniesieniu do pracowników w wieku przedemerytalnym. Odpowiadając na zadane pytanie należy podnieść, że poza wskazanymi wyjątkami pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi chronionemu warunków pracy i płacy. W sytuacji, kiedy jednak prawo to dopuszcza brak zgody pracownika na nowe warunki spowoduje rozwiązanie umowy o pracę.