Odpowiedź prawnika: Opodatkowanie dochodu uzyskanego za granicą (USA)
Osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (zakładamy, że ta osoba mieszka w Polsce) objęta jest nieograniczonym obowiązkiem podatkowym, oznacza to, że osoba taka podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stanowi o tym art. 3 ust. 1. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) Jeżeli więc, osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Polski osiąga dochody ze źródeł przychodów położonych na terenie Stanów Zjednoczonych Ameryki, np. emeryturę to ma ona obowiązek obliczyć i ewentualnie odprowadzić należny podatek dochodowy od zagranicznej emerytury do polskiego urzędu skarbowego.
Poza powyższym, zagraniczna emerytura może też być opodatkowana w państwie źródła, czyli w Stanach Zjednoczonych. Stanowi o tym art. 5 ust. 1 Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisaną w Waszyngtonie dnia 8 października 1974 r. (Dz. U. z 1976 r. nr. 31, poz. 178). Zgodnie z przytoczonym przepisem prawa osoba mająca miejsce zamieszkania w Polsce może być opodatkowana w Stanach Zjednoczonych Ameryki z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł właśnie ze Stanów Zjednoczonych. Zakładam, że Pańska mama ma miejsce zamieszkania na terytorium Polski, nie wspomina Pan o tym, że w chwoli obecnej mieszka ona w USA.
W przedstawionej sytuacji może dojść do międzynarodowego podwójnego opodatkowania dochodu. Niemniej, celem uniknięcia podwójnego opodatkowania stosuje się metodę unikania podwójnego opodatkowania, określoną w zawartej umowie bilateralnej. W zawartej umowie pomiędzy Polską a USA przyjęto metodę proporcjonalnego odliczenia podatku zapłaconego za granicą (art. 20 ust. 1 Umowy) - inaczej: metodę zaliczenia. Metoda ta oznacza, że dochód uzyskany z zagranicy opodatkowany jest w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się proporcjonalnie podatek zapłacony za granicą.
Przenosząc powyżej przedstawione uregulowania na grunt praktyki, oznacza to, że Pańska mama, zwana dalej podatnikiem, powinna w terminie do 2 maja br.
złożyć zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2005 na formularzu PIT-36. Przedstawiony termin złożenia zeznania: 2 maja br., wynika z faktu, że ustawowo określony termin do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym przypada w sobotę. Zgodnie z art.12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 1997, nr 137, poz. 926)” „Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.”
W składanym zeznaniu podatnik, zozliczający się indywidulanie, powinien w części D1: „Dochody i straty podatnika” w pozycjach 44, 45 i 46 wykazać odpowiednio: kwotę przychodu z emerytury krajowej, kwotę dochodu oraz kwotę pobranej przez płatnika i odprowadzonej do urzędu skarbowego zaliczki. Odpowiednio w pozycjach: 73, 75 i 77 podatnik powinien wykazać kwotę przychodu i dochodu i należne zaliczki z tytułu emerytury otrzymywanej pobieranej z zagranicy. W wierszu 9: „Razem” należy zsumować przychody i dochody z obu źródeł przychodów. Zarówno w odniesieniu do emerytur krajowych, jak i emerytur z zagranicy nie określa się kosztów uzyskania przychodów. Oznacza to, że kwota przychodów, wykazana w zeznaniu, będzie równa kwocie dochodów.
W dalszej kolejności podatnik powinien wypełnić część „E” zeznania: „Odliczenie dochodu zwolnionego, strat i składek na ubezpieczenie społeczne”. Prawdopodobnie, w przedstawionej sytuacji nie zaistnieją żadne odliczenia, ponieważ nie będziemy mieli do czynienia ani ze stratą ze źródła, jakim jest emerytura, ani też z odprowadzonymi składami na ubezpieczenie społeczne. W konsekwencji w poz. 135 zeznania podatnik powinien wykazać kwotę dochodu po odliczeniu dochodu zwolnionego, strat i składek na ubezpieczenie społeczne.
Kolejnym krokiem jest wypełnienie części „F” zeznania i dokonanie odliczeń od dochodu.
W wskazanej części, w szczególności można wykazać: darowizny, wydatki rehabilitacyjne, oraz wydatki z tytułu używania sieci Internet w miejscu zamieszkania.
W przedstawionej sytuacji, dla podatnika, istotne znaczenie będzie miało wypełnienie części „H” - obliczenie podatku.
