Odpowiedź prawnika: Prawo zastawu na pojazdach pozostawionych w hotelu
Odpowiedzialność gościa pensjonatu przejawiać się może w dwóch formach - odpowiedzialności kontraktowej i odpowiedzialności deliktowej. Pierwsza z nich zachodzić będzie, gdy gość pensjonatu nie wywiąże się ze swych obowiązków wobec właściciela pensjonatu (art. 471 kodeksu cywilnego). Roszczenia właściciela pensjonatu względem gościa będą wynikały z umowy o nocleg lub innych zawartych pomiędzy nimi umów. Przykładowo jeżeli gość pensjonatu nie zapłaci za nocleg lub inne usługi świadczone przez pensjonat, takie jak należność za posiłki, rozmowy telefoniczne, czy korzystanie barku, pralni, „wynajęcie” sejfu. Odpowiedzialność deliktowa natomiast dotyczy szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym, na przykład zniszczenie wyposażenia pokoju, wybicie okna, uszkodzenie drzwi, pobrudzenie ścian, kradzież mienia należącego do pensjonatu. W powyższych sytuacjach gość pensjonatu ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 415 kodeksu cywilnego.
Zgodnie z art. 850 kodeksu cywilnego dla zabezpieczenia należności za mieszkanie, utrzymanie i usługi dostarczone osobie korzystającej z usług hotelu lub podobnego zakładu, jak również dla zabezpieczenia roszczenia o zwrot wydatków dla tej osoby poniesionych przysługuje utrzymującemu zarobkowo hotel lub podobny zakład ustawowe prawo zastawu na rzeczach wniesionych. Prawo to podlega przepisom o ustawowym prawie zastawu wynajmującego, czyli art. 670 i 671 kodeksu cywilnego. Realizacja prawa zastawu polega na tym, że hotelarz może sprzeciwić się wyniesieniu rzeczy z hotelu i zatrzymać je dopóty, dopóki należności nie zostaną uiszczone lub zabezpieczone w inny sposób. Hotelarz nie może z rzeczy tych korzystać, nie może ich także zatrzymać dla siebie, przejąć wprost na własność. Konieczne jest bowiem uzyskanie tytułu egzekucyjnego (a więc przede wszystkim wygranie sprawy sądowej przeciwko gościowi) i przeprowadzenie egzekucji z tych dóbr (z reguły sprzedaży licytacyjnej). Należy podkreślić, że ustawowe prawo zastawu dotyczy jedynie roszczeń określonych w art. 850. Tak więc, w grę wchodzą obok należności za nocleg, na przykład opłaty za pranie bielizny, posiłki, rozmowy telefoniczne. Nie obejmuje ono natomiast innych należności gościa względem hotelarza, w szczególności roszczeń wynikających z czynów niedozwolonych (opartych na art. 415 i nast. kodeksu cywilnego). Prawo zastawu przysługuje bez względu na to, czy gość hotelowy jest właścicielem rzeczy, czy tylko jej posiadaczem (np. najemcą czy leasingobiorcą). Należy przyjąć, że prawo to wygasa z chwilą wyniesienia rzeczy z hotelu, bez względu na to w jaki sposób i z jakich przyczyn to nastąpiło (por. Monika Jagielska, Mariusz Jagielski – LexPolonica. Piśmiennictwo: Praktyczne wyjaśnienia oraz wzory umów i pism. 2001-2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis - LexPolonica).
Pojawia się tutaj pytanie co to są "rzeczy wniesione do hotelu". Według art. 846 § 2 i 3 k.c. „rzeczą wniesioną” jest rzecz, która w czasie korzystania przez gościa z usług hotelu (podobnego zakładu) znajduje się w tym hotelu (podobnym zakładzie) albo znajduje się poza nim, a została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel (podobny zakład) lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym. Rzeczą wniesioną jest również rzecz, która w krótkim, zwyczajowo przyjętym okresie poprzedzającym lub następującym po tym, kiedy gość korzystał z usług hotelu (podobnego zakładu), została powierzona utrzymującemu zarobkowo hotel (podobny zakład) lub osobie u niego zatrudnionej albo umieszczona w miejscu przez nich wskazanym lub na ten cel przeznaczonym (por. Gudowski Jacek [w:] Dmowski Stanisław, Sychowicz Marek, Ciepła Helena, Kołakowski Krzysztof, Wiśniewski Tadeusz, Żuławska Czesława, Gudowski Jacek, Bieniek Gerard - Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom II. Warszawa 2009 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis (wydanie IX) ss. 1098).
W tym miejscu należy jednak wskazać na przepis art. 846 § 4 k.c., który statuuje, iż pojazdów mechanicznych i rzeczy w nich pozostawionych oraz żywych zwierząt nie uważa się za rzeczy wniesione. Utrzymujący zarobkowo hotel lub podobny zakład może za nie odpowiadać jako przechowawca, jeżeli została zawarta umowa przechowania. W związku z powyższym nie będą mogli Państwo skorzystać z ustawowego prawa zastawu na rzeczach wniesionych (art. 850 k.c.).
W tym miejscu pojawia się problem z usunięciem skutera. W zasadzie, gdy pojazd znajduje się na terenie prywatnym (a nie na drodze publicznej), wówczas odholowanie go nie będzie możliwe. Usunięcie pojazdu w trybie administracyjnym określa art. 130a Prawa o ruchu drogowym, który mówi m.in., że pojazd usuwany jest z drogi na koszt właściciela w przypadku pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu. Niestety poza drogą publiczną w zasadzie nie można odholować takiego pojazdu. W związku z powyższym, pozostaje Państwu dochodzenie swoich roszczeń na gruncie cywilnym, (np. zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości).
