W przypadku przesłuchania świadkowi przysługują pewne uprawnienia, dzięki którym może on chronić swoje interesy czy swoich bliskich. Samo przesłuchanie jest sytuacją niewątpliwie stresującą, a ten fakt jest często wykorzystywany przez prowadzących przesłuchanie np. dla uzyskania od nas informacji, których wcale nie musimy ujawniać. Warto jednak znać swe prawa i z nich korzystać.
Czy jako świadek masz prawo wypowiedać się swobodnie?
Prawo do umożliwienia swobodnego wypowiedzenia się. Przysługuje ono w granicach określonych celem danej czynności i przed zadawaniem konkretnych pytań. Każdej bowiem osobie przesłuchiwanej trzeba najpierw umożliwić swobodne wypowiedzenie się w granicach określonych celem danej czynności, a dopiero następnie można zadawać pytania zmierzające do uzupełnienia, wyjaśnienia lub kontroli wypowiedzi.
Czy możesz zażądać, aby Twoje zeznania nie zostały wykorzystane?
Prawo żądania nieuwzględniania jako dowodu zeznań oraz oświadczeń złożonych w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi.
Niedopuszczalne jest bowiem:
-
wpływanie na wypowiedzi osoby przesłuchiwanej za pomocą przymusu lub groźby bezprawnej,
-
stosowanie hipnozy albo środków chemicznych lub technicznych wpływających na procesy psychiczne osoby przesłuchiwanej albo mających na celu kontrolę nieświadomych reakcji jej organizmu w związku z przesłuchaniem.
Natomiast wyjaśnienia, zeznania oraz oświadczenia uzyskane wbrew wymienionym zakazom lub złożone w warunkach wyłączających swobodę wypowiedzi nie mogą stanowić dowodu.
Czy świadek może żądać zachowania anonimowości?
Prawo żądania przesłuchania na rozprawie z wyłączeniem jawności. Przysługuje ono, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę świadka lub osobę dla niego najbliższą.
W przypadku zagrożenia - prawo zastrzeżenia danych dotyczących miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu.
Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby najbliższej w związku z jego czynnościami, może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu. Pisma procesowe doręcza się wówczas do instytucji, w której świadek jest zatrudniony, lub na inny wskazany przez niego adres.
Prawo złożenia wniosku o zachowanie w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka
Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych, jeżeli nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Postępowanie w tym zakresie toczy się bez udziału stron i objęte jest tajemnicą państwową. W postanowieniu pomija się powyższe okoliczności.
Wniosek o wydanie postanowienia o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych, może zostać złożony w pisemnym zawiadomieniu o przestępstwie do protokołu przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie, do protokołu przesłuchania świadka, a także ustnie lub na piśmie - odpowiednio sądowi, a w postępowaniu przygotowawczym prokuratorowi lub innemu organowi prowadzącemu postępowanie.
Jeżeli wniosek nie został złożony na piśmie albo ustnie do protokołu przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie lub przesłuchania świadka, z jego przyjęcia sporządza się protokół.
Wniosek powinien zawierać imię, nazwisko, numer ewidencyjny PESEL w przypadku jego posiadania, a także miejsce zamieszkania świadka oraz adres dla korespondencji, jak również wskazywać okoliczności uzasadniające obawę niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej.

Potrzebujesz porady prawnej?
Jakie prawa i obowiązki ma świadek w postępowaniu karnym?
Podstawowe informacje o statusie świadka w postępowaniu karnym Jeżeli zostałeś wezwany w charakterze świadka, masz obowiązek stawić się i złożyć zeznania (zgodnie z art. 177 § 1 Kodeksu postępowania karnego - k.p.k.). Zeznania świadka mogą być kluczowe w sprawie i pomóc sądowi w ustaleniu prawdy. Jeśli się nie stawi, może zostać ukarany karą pieniężną, może także (...)
Uprawnienia pokrzywdzonego przestępstwem
Jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu w procesie karnym? Pokrzywdzonym jest osoba, która ucierpiała w wyniku przestępstwa, tzn. gdy przestępstwo naruszyło jej dobro prawne albo mu zagrażało. Dobrem prawnym, o którym mowa może być jakiekolwiek dobro, które jest chronione przez prawo, np. zdrowie fizyczne, zdrowie psychiczne, dobre imię, majątek itd. Pojęcie (...)
Kogo możesz powołać na świadka w swojej sprawie?
W postępowaniu cywilnym przed sądem możesz i musisz zarazem często przytaczać dowody na swoje twierdzenia. I nie ma tu znaczenia, czy jest to postępowanie procesowe (np. spierasz się o zapłatę z jakiegoś tytułu), czy nieprocesowe (np. gdy chodzi o zniesienie współwłasności). Jednym z rodzajów dowodów są zeznania świadków. Jakich obowiązków (...)
Co może pokrzywdzony w procesie karnym? - opinia prawna
Stan faktyczny Prowadzę działalność gospodarczą, jako osoba fizyczna. Jestem płatnikiem podatku VAT. W 1999 r. zamówiłem u dilera Hondy w Toruniu samochód Honda Civic w wersji ciężarowej (w karoserii samochodu osobowego). Diler zobowiązał się do załatwienia wszelkich formalności związanych z przerobieniem samochodu osobowego na ciężarowy poprzez firmę świadczącą usługi w tym (...)
Prawo do odmowy składania zeznań w procesie karnym - opinia prawna
Stan faktyczny Kilka miesięcy temu zostałem pobity i obrabowany przez dwóch sprawców (zabrano mi telefon komórkowy i wszystkie banknoty z portfela, razem ok. 500 zł). Świadkiem tego były dwie dziewczyny, które zresztą próbowały ich powstrzymać. Udało mi się szybko zawiadomić Policję, która złapała sprawców i spisała te (...)
Kto może odmówić składania zeznań w postępowaniu karnym?
W polskim procesie karnym dowód ze świadków jest najczęstszym sposobem dochodzenia do prawdy. Gdy dostajemy wezwanie z sądu, by stawić się w roli świadka, mamy obowiązek udać się do sądu we wskazanym terminie i zgodnie z prawdą przekazać to, co jest nam wiadome. Są jednak sytuacje, gdy osoba wezwana na świadka może odmówić składania zeznań lub odpowiedzi na pewne (...)
Zmiany na rzecz przesłuchiwanych małoletnich
29 sierpnia wchodzi w życie ustawa zmieniająca Kodeks postępowania karnego. Zmiana ta – jak podkreślali już projektodawcy - jest wyrazem szczególnej ochrony psychiki małoletnich świadków, przesłuchiwanych w postępowaniu karnym, bez względu na to czy są oni pokrzywdzonymi przestępstwem czy też nie. Uczestniczenie dziecka w przesłuchaniu w ramach postępowania przygotowawczego a (...)
Przesłuchanie świadka to jeden z najczęstszych środków dowodowych przeprowadzanych w postępowaniu sądowym. Co do zasady, przesłuchanie świadka, jak każdy inny dowód, winno odbywać się przed sądem orzekającym w sprawie. Wynika to z zasady bezpośredniości postępowania dowodowego, zakładającej, że to sąd orzekający bezpośrednio ma zapoznać się z całym materiałem (...)
Zmiany w międzynarodowym postępowaniu cywilnym oraz karnym w stosunkach międzynarodowych
6 lipca wchodzi w życie Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych czynności sądów w sprawach z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego oraz karnego w stosunkach międzynarodowych. Akt ten określa szczegółowe czynności sądów w sprawach z zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego oraz karnego w stosunkach międzynarodowych, (...)
Kto jest podejrzanym, a kto oskarżonym? Podejrzany to osoba, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanego. Podejrzanym jest się zawsze o popełnienie konkretnego czynu zabronionego. Oskarżonym natomiast jest osoba, (...)
Zakupione materiały pornograficzne powodem postępowania karnego – opinia prawna
Stan faktyczny Z końcem 2003 r. zostałem wezwany na policję w charakterze świadka. Chodziło o potwierdzenie, czy dokonywałem zakupów przez Internet materiałów pornograficznych z udziałem nieletnich od konkretnego, nieznajomego mi mieszkańca Śląska. Faktycznie taki zakup miał miejsce (za ok. 40-60 zł), dokładnie nie pamiętam, 2 lub 3 płyty CD, tyle że były to materiały erotyczne (...)
Interwencja uboczna w procesie
Czemu służy interwencja uboczna? Kto ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji przystąpić do tej strony (art. 76 Kodeksu postępowania cywilnego - K.p.c.). Na tym polega interwencja uboczna. Poza nazwą nie ma ona nic wspólnego z tzw. interwencją główną. Celem (...)
Jakie są prawa i obowiązki pokrzywdzonego w postępowaniu karnym?
Kto ma status pokrzywdzonego w postępowaniu karnym? Pokrzywdzony to osoba, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone. Pokrzywdzona może być również np. spółka (podmiot zbiorowy). W jej imieniu występuje osoba uprawniona. Jeżeli pokrzywdzony nie ma ukończonych 18 lat albo jest ubezwłasnowolniony bądź niesamodzielny, to może być reprezentowany przez (...)
Jak złożyć zeznanie podatkowe?
Wielkimi krokami zbliża się ostateczny termin składanie zeznań podatkowych za rok 2011. W związku z tym, warto przyjrzeć się, w jaki sposób należy złożyć to zeznanie, tak, aby zaoszczędzić możliwe duża czasów, a także nerwów i jednocześnie zachować przewidziany w prawie termin. Zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Podatnicy są (...)
Złóż wniosek PIT-WZ, aby rozliczyć PIT-37
Do 16 kwietnia br. złóż on-line wniosek PIT-WZ, a urząd skarbowy przygotuje za ciebie zeznanie PIT-37. Dzięki złożeniu prostego wniosku PIT-WZ (czyli wniosku o sporządzenie zeznania przez urząd skarbowy) sama administracja skarbowa sporządzi dla podatnika roczne rozliczenie podatku na formularzu PIT-37. Zrobi to nawet wtedy, gdy podatnik uzyskuje dochody od więcej niż jednego (...)
Rozliczenie PIT przez Ukraińców dochodów uzyskanych w 2020 roku z zatrudnienia w Polsce
Poznaj zasady rozliczenia PIT przez rezydentów podatkowych Ukrainy dochodów uzyskanych w 2020 roku z zatrudnienia w Polsce. ##baner## Twoje obowiązki wobec polskiego urzędu skarbowego zależą od tego: w jaki sposób zostałeś zatrudniony i jak są kwalifikowane Twoje dochody według konwencji i ustawy o PIT (patrz podstawa prawna). Formy zatrudnienia (...)
Jak przekazać 1% podatku za 2020 r. na rzecz organizacji pożytku publicznego?
Podatnik ma prawo wybrać organizację pożytku publicznego (OPP), której naczelnik urzędu skarbowego przekaże 1% podatku należnego wynikającego ze złożonego zeznania rocznego PIT. Jak wybrać OPP do przekazania jej 1% podatku? Wyboru OPP dokonuje się spośród podmiotów wskazanych w wykazie organizacji uprawnionych do otrzymania 1% podatku. O tym, jakie OPP mogą (...)
Rozliczenie rachunków już po złożeniu PIT? Sprawdź kiedy
Korekta rocznego zeznania PIT umożliwia uwzględnienie rachunków - uprawniających do ulgi rehabilitacyjnej czy internetowej - znalezionych już po 30 kwietnia. Po tym terminie nie mogą jednak rozliczyć się wspólnie małżonkowie lub rodzice wychowujący samotnie dziecko, którzy wcześniej złożyli zeznania obejmujące tylko ich indywidualny dochód. Jeśli podczas wiosennych porządków (...)
Kiedy może nastąpić warunkowe umorzenie postępowania karnego?
Kiedy sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne? Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli: wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, (...)
Proces karny i postępowanie cywilne - wzajemne zależności
Co do zasady postępowanie cywilne służy załatwianiu spraw cywilnych, zaś postępowanie karne - spraw karnych. Odmienne są więc przedmioty tych postępowań. Różne też normy prawne mają być w tych postępowaniach realizowane. Postępowanie cywilne służy bezpośrednio ochronie sfery prawnej poszczególnych podmiotów prawnych. Postępowanie karne zmierza zaś do (...)
Czemu mają służyć nowe regulacje?Z dniem z dniem 1 lutego 2008 r. wejdzie w życie większość przepisów ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o lekarzu sądowym. Czynności procesowe dokonane przed wejściem w życie ustawy na podstawie przepisów dotychczasowych są skuteczne. Nowa ustawa ta określa: warunki oraz tryb nabywania i utraty prawa do wykonywania czynności lekarza (...)
Kiedy nie można odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania?
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 25 lipca 2018 r. wydał wyrok w sprawie C-268/17 - AY (dotyczący nakazu aresztowania i świadka). Uznał w nim, iż nie można odmówić wykonania europejskiego nakazu aresztowania na podstawie decyzji prokuratora o zakończeniu postępowania karnego, jeśli w jego toku osoba, której dotyczy nakaz została przesłuchana wyłącznie w charakterze (...)
Kiedy nastąpi wznowienie postępowania karnego?
Wznowienie postępowania jest - obok kasacji - nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, przysługującym od orzeczeń już prawomocnych. Wznowienia nie należy przy tym traktować jako "trzeciej instancji". Jest ono dopuszczalne tylko w ściśle określonych przypadkach. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że o ile podstawą kasacji mogą być uchybienia w samym postępowaniu sądu, o tyle przyczyny (...)
Czym jest informacja publiczna?
Co jest informacją publiczną? Informacja publiczna jest pojęciem ustawowym, zawartym w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznych stanowi wykonanie art. 61 Konstytucji RP. Zasada dostępu do informacji publicznej Ogólną zasadą, która wynika z ww. przepisu, jest bowiem dostęp do informacji. Wszelkie wyjątki (...)
Kiedy zamawiający może odstąpić od zasad udzielania zamówień publicznych? Istnieją dwie grupy przypadków, kiedy możliwe jest udzielanie zamówień publicznych z pominięciem lub modyfikacją zasad przyznawania zamówień określonych w ustawie o zamówieniach publicznych. Pierwsza grupa przypadków związana jest udzielaniem zamówień finansowanych z udziałem środków zagranicznych. Druga (...)
Tajemnicy państwowej musi strzec każdy
Dwaj oskarżeni ujawnili tajemnicę państwową. Nie mieli do niej legalnego dostępu. Sąd Rejonowy uznał, że przestępstwo z art. 265 § 1 k.k. może popełnić tylko osoba, która ma takie uprawnienie, dlatego postępowanie umorzył. Rozpoznając sprawę na skutek apelacji prokuratora Sąd Okręgowy powziął następującą wątpliwość: Czy podmiotem stypizowanego w art. 265 § (...)
Lech Gardocki o ujawnianiu tajemnicy państwowej
Nie zabierałbym głosu na ten temat, bo pojawił się on w związku z wydarzeniem politycznym, jakim było utajnione posiedzenie Sejmu, i późniejszymi, wiążącymi się z tym posiedzeniem, sporami między politykami. Ale jestem do tego zmuszony, bo wśród różnych wypowiedzi polityków i dziennikarzy pojawiły się błędne stwierdzenia odwołujące się do orzecznictwa Sądu Najwyższego. Jak (...)
Składka na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców w 2023 r.
W artykule przedstawiono informacje w sprawie podstawy wymiaru składek oraz kwot składek na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 r. dla niektórych grup ubezpieczonych. Przedsiębiorcy opodatkowani na zasadach ogólnych lub w formie karty podatkowej - minimalna składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2023 r. Przedsiębiorcy stosujący zasady ogólne Minimalna wysokość podstawy (...)
Złożenie PIT-2 dla otrzymywania wyższej wypłaty na rękę
Złożenie PIT-2 pozwala zmniejszyć zaliczki na podatek o 300 zł miesięcznie. To wyższa pensja każdego miesiąca. Formularz PIT-2 składa się zazwyczaj tylko raz. Mogą złożyć go nie tylko etatowcy, ale też m.in. zleceniobiorcy, wykonawcy dzieł i osoby na kontraktach. Nowe przepisy pozwalają na stosowanie kwoty wolnej w zaliczkach nawet u trzech płatników jednocześnie. Rozwiązanie (...)
Postępowanie odwoławcze w sprawie emerytury lub renty
Jeżeli nie zgadzasz się z decyzją ZUS w sprawie emerytury lub renty, możesz się od niej odwołać. Dowiedz się jak złożyć odwołanie i jak wygląda postępowanie odwoławcze. Jak złożyć odwołanie? Możesz odwołać się od decyzji ZUS do sądu okręgowego - sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (sądu I instancji). Masz na to miesiąc od dnia, w którym ZUS doręczy (...)
Przestój – jako nieplanowana przerwa w pracy
W trakcie nadchodzącego lata może dochodzić do sytuacji, kiedy w niektórych zakładach pracy - np. z uwagi na ograniczenia w dostawie prądu lub też z powodu występujących fal upałów - będzie dochodziło do ingerencji w zakres codziennych obowiązków pracowników poprzez brak możliwości ich wykonywania, mimo pozostawania w dyspozycji pracodawcy, jak i w gotowości (...)
PUE ZUS – obowiązkowy profil dla płatników składek
Od 1 stycznia 2023 roku każdy płatnik składek ma obowiązek posiadać profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Jeśli płatnik do 30 grudnia 2022 r. nie założył samodzielnie konta na PUE ZUS lub nie upoważnił nikogo do dostępu do profilu płatnika, ZUS utworzy mu profil techniczny do 31 stycznia tego roku. Profil ten wymaga aktywacji przez płatnika. Co, gdy płatnik nie (...)