Odpowiedź prawnika: Obowiązek wystawienia PIT-11/8B
W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż obecnie nie funkcjonuje już deklaracja PIT 8B, ale PIT 11/8B, który to formularz powstał na skutek połączenia deklaracji PIT 11 i PIT 8B.
Obowiązek wystawienia i przekazania podatnikowi i US dla niego właściwemu informacji o dochodzie i potrąconych zaliczkach na podatek (PIT-8B), w terminie do końca lutego roku następnego (a w razie wcześniejszego zaprzestania działalności przez płatnika - do dnia tego zaprzestania), ciąży na płatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych (i niektórych osobach niebędących płatnikami), w tym na zleceniodawcy. Do wynagrodzeń otrzymywanych z tytułu umowy o dzieło lub umowy zlecenia ma zastosowanie art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawy). Wynagrodzenie przysługujące radcy prawnemu zgodnie z zawartą umową należy zaliczyć do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zaliczki na podatek dochodowy od ww. wynagrodzeń należy pobierać w wysokości i na zasadach określonych w art. 41 ustawy. Przychód z tego tytułu należy pomniejszyć w pierwszej kolejności o kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe potrącone w danym miesiącu przez płatnika, których podstawę wymiaru stanowił ten przychód oraz o koszty uzyskania w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o ww. składki. Natomiast zaliczkę na podatek dochodowy (w wysokości 19%), obliczoną od tak ustalonego dochodu, zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne pobraną przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Powyższe wynika z art. 41 ust. 1 i 1a ustawy.
Tylko zatem gdyby Państwo zawarli umowę np. zlecenia czy o dzieło z radcą prawnym, a radca prawny nie złożył oświadczenia, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej (samodzielnie lub np. w spółce cywilnej, wówczas rozlicza się sam z podatku - tak jest zazwyczaj), to należałoby wystawić mu taką informację (art. 41 i 42 ustawy).
Powyższe dotyczy Państwa, o ile prowadzą Państwo, jako osoby fizyczne, działalność gospodarczą.
Tylko jeżeli bowiem usługi z samodzielnie wykonywanej działalności w zakresie wolnych zawodów (np. radca prawny) są świadczone osobiście i wyłącznie na rzecz osoby prawnej, jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, podmiotu gospodarczego dla potrzeb tego podmiotu (...) i nie wchodzą w zakres działalności gospodarczej zleceniobiorcy wykonywanej na rzecz ludności, to podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na tych samych zasadach jak przychody z tytułu osobistego wykonywania usług na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia (pismo Ministerstwa Finansów - PO 2/7-8010-0939/94).
Warto przy tym zwrócić uwagę, że przez samo skorzystanie z usług radcy prawnego została zawarta umowa o świadczenie usług. Zatem, zgodnie z obowiązującym od 1 września br. art. 199a, dla wywodzenia skutków podatkowych danej czynności prawnej (np. umowy z radcą prawnym) organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli stron czynności. Może więc uznać, że jednak, z punktu widzenia przepisów podatkowych, zawrato umowę zlecenia czy o dzieło.
Jednak US nie będzie się w ogóle Państwa informacją PIT-11/8B interesował, jeśli radca prawny wykonuje usługi w ramach działalności gospodarczej, a z reguły tak jest.
