Kosztowna egzekucja

Komornicy utrzymują działalność swoich kancelarii z uzyskiwanych w toku wszystkich postępowań egzekucyjnych opłat egzekucyjnych. Z opłat tych ponoszą koszty zatrudnienia pracowników kancelarii (średnio 7 - 10 osób)*, ubezpieczenia kancelarii i ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej komorników, pokrywają opłaty na samorząd komorniczy, koszty przejazdów, korespondencji, koszty zapewnienia pomieszczeń kancelarii i ich wyposażenia itp. Przeciętne koszty działalności egzekucyjnej wynoszą 10 - 20 tysięcy złotych miesięcznie*.

Opłaty egzekucyjne mają charakter stosunkowy lub stały i są pobierane za prowadzenie egzekucji lub dokonanie innych czynności określonych ustawowo, w tym także za wykonanie zabezpieczenia roszczeń.

Podstawę obliczenia opłaty egzekucyjnej stanowi egzekwowane świadczenie wraz z odsetkami, kosztami i innymi należnościami, oprócz kosztów samego postępowania komorniczego i kosztów zastępstwa prawnego w tym postępowaniu. W przypadku egzekucji powtarzających się świadczeń podstawą ustalenia opłaty stosunkowej jest suma tych świadczeń za jeden rok oraz suma świadczeń zaległych.

I tak - za dokonanie zabezpieczenia roszczenia pieniężnego opłata egzekucyjna wynosi 2% wartości zabezpieczanego roszczenia, nie mniej niż 3% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i nie więcej niż pięciokrotność tego wynagrodzenia. Taką opłatę reguluje wierzyciel jednocześnie ze złożeniem wniosku o zabezpieczenie. Komornik nie podejmie czynności egzekucyjnych przed uiszczeniem opłaty przez wierzyciela. Jeżeli opłata nie zostanie uiszczona wraz z wnioskiem lub jeżeli wierzyciel nie opłaci jej w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania do opłaty, komornik zwróci wniosek, a tym samym nie dokona żadnych czynności.

W toku egzekucji świadczeń pieniężnych komornik pobiera opłatę egzekucyjną w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, jednak nie mniej niż 1/10 i nie więcej niż trzydziestokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Opłata jest niższa jeżeli egzekucja jest skuteczna z rachunku bankowego lub wynagrodzenia za pracę - wynosi wtedy tylko 8%, nie mniej niż 1/10 i nie więcej niż dziesięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Opłata jest ściągana od dłużnika stosunkowo do wyegzekwowanych kwot. Tak więc, jeżeli wierzyciel wystąpił z wnioskiem o egzekucję świadczenia, które razem z odsetkami i kosztami wynosi na przykład 30.000,00 zł, faktycznie od dłużnika zostanie wyegzekwowana kwota 32.400,00 zł przy skutecznej egzekucji z rachunku bankowego lub wynagrodzenia za pracę dłużnika, bądź kwota 34.500,00 zł, jeżeli egzekucja świadczenia pieniężnego byłaby prowadzona z innych składników majątkowych.

W przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz z uwagi na niepodjęcie czynności przez wierzyciela przez okres roku komornik pobiera od dłużnika

* dane zamieszczone przez Kierownika Zespołu Informacji Prasowej Krajowej Rady Komorniczej Panią Iwonę Karpiuk-Suchecką w publikacji z 2007 roku pt. „Koszty egzekucji - Finansowanie egzekucji sądowej"

opłatę wynoszącą 5% wartości pozostałego do wyegzekwowania świadczenia, nie mniej niż 1/10 i nie więcej niż dziesięciokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Jeżeli egzekucja zostałaby wszczęta przez wierzyciela niesłusznie - na przykład pomimo wcześniejszej zapłaty długu, do uiszczenia opłaty egzekucyjnej w wysokości ustalonej według w/w schematu zobowiązany jest wierzyciel.

Z kolei jeżeli umorzenie egzekucji nastąpi z innych powodów niż wskazane powyżej - na przykład w związku z bezskutecznością postępowania, komornik nie pobiera opłaty od tej części świadczenia, która pozostała do wyegzekwowania.

Egzekucja i zabezpieczenie świadczeń o charakterze niepieniężnym wymaga od wierzyciela uiszczenia opłaty stałej, pod rygorem odmowy wszczęcia postępowania lub zwrotu wniosku.

Jeżeli więc egzekucja miałaby polegać na odebraniu przez komornika rzeczy, wierzyciel będzie zobowiązany do uiszczenia opłaty równej 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Za wprowadzenie w posiadanie nieruchomości i usunięcie z niej ruchomości, wprowadzenie w zarząd lub w dozór nieruchomości lub przedsiębiorstwa, opróżnienie lokalu z rzeczy lub osób komornikowi należy się opłata wynosząca 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. W przypadku opróżnienia lokalu oraz wprowadzenia w posiadanie pomieszczeń przedsiębiorstwa handlowego lub przemysłowego opłata we wskazanej wysokości należy się od każdej izby, z pominięciem korytarzy, łazienek, loggi itp. Wprowadzenie wierzyciela w posiadanie w innych przypadkach wymaga opłaty 25% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, przy czym opłata zwiększa się każdorazowo o 100% w razie podjęcia egzekucji na skutek dalszych naruszeń posiadania.

Za dokonanie spisu inwentarza komornikowi należy się opłata w wysokości 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Najczęściej wierzyciel jest także zobowiązany do uiszczenia zaliczek, do których opłaty wzywają komornicy zaraz po wszczęciu postępowania egzekucyjnego w sprawie. Komornik ma obowiązek bezpłatnie wystosować do stron jedynie zawiadomienie o wszczęciu egzekucji lub postępowania zabezpieczającego, natomiast na pokrycie wydatków związanych z kolejnymi czynnościami egzekucyjnymi może zażądać zaliczki.

Zaliczki mają pokryć wydatki gotówkowe ponoszone w toku konkretnej sprawy, takie jak należności biegłych, koszty ogłoszeń w prasie, koszty przejazdów poza siedzibę kancelarii komornika, koszty doręczenia korespondencji, opłaty związane z uzyskiwaniem informacji dotyczących stanu majątkowego z właściwych urzędów, na przykład urzędów skarbowych, ZUS, właściwych wydziałów urzędów miejskich.

Bardzo często zdarza się, że wierzyciel nie ma informacji dotyczących majątku dłużnika - nie wie gdzie dłużnik jest zatrudniony, czy należy mu się zwrot nadpłaty podatku z urzędu skarbowego, czy jest właścicielem nieruchomości, w jakim banku ma założone konto. Jeżeli więc wierzyciel nie podaje we wniosku o egzekucję szczegółowych danych, komornik musi je ustalić.

W związku z tym wzywa wierzyciela do złożenia wniosku o dokonanie czynności poszukiwania majątku dłużnika. Wniosek taki podlega opłacie stałej w wysokości 3% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a więc aktualnie jest to 77,35 zł. Wraz z wnioskiem wierzyciel będzie zapewne zobowiązany do uiszczenia zaliczki na zapytanie do ZUS, aby ustalić, czy dłużnik jest płatnikiem składek, czy jest zatrudniony - ok. 36 zł. Kolejna kwota zaliczki - tytułem opłaty na zapytanie do urzędu skarbowego o rachunki bankowe, nadpłatę podatków itp. - wynosi ok. 47 zł. Można także spróbować ustalić czy dłużnikowi przysługują prawa do nieruchomości na terenie powiatu - koszt to ok. 100 zł. Do tego dochodzą na przykład koszty korespondencji (5,50 zł za jeden list), koszty przejazdu do dłużnika zależne od odległości pomiędzy siedzibą kancelarii komornika a siedzibą dłużnika.

Jeżeli komornik wezwał wierzyciela do uiszczenia zaliczki na wydatki, brak uiszczenia odpowiednich kwot prowadzi do odmowy dokonania czynności przez komornika. To z kolei powoduje wstrzymanie dalszych działań egzekucyjnych. Może także doprowadzić do zwrotu wniosku o wszczęcie egzekucji. Natomiast kwoty uiszczane przez wierzyciela tytułem zaliczek na wydatki postępowania egzekucyjnego są zwracane wierzycielowi po wyegzekwowaniu od dłużnika - podlegają egzekucji przed innymi należnościami. Jeżeli jednak egzekucja wypadnie bezskutecznie, wydatki egzekucji faktycznie obciążą wierzyciela. Jeżeli jednak komornik nie wykorzysta kwot pobranych jako zaliczki, zwróci je wierzycielowi po zakończeniu postępowania.

W przypadku stwierdzenia bezskuteczności egzekucji kwota poniesionych przez wierzyciela wydatków zostanie umieszczona na tytule wykonawczym i będzie podlegała egzekucji w ponownie wszczętym postępowaniu, o ile wierzyciel złoży kolejny wniosek egzekucyjny.

Autor: Marta Przekwas,Prawnik EGB Investments

 www.egb.pl