Umorzenie udziałów w spółce z o.o. może nastąpić tylko wówczas, gdy przewiduje to umowa spółki. Dotyczy to wszystkich rodzajów umorzenia. Dokonanie umorzenia jest dopuszczalne dopiero po wpisie spółki do rejestru. Umorzenie nie może więc nastąpić w okresie organizacyjnym spółki z o.o. Umorzenie ma bowiem sens dopiero wówczas, gdy wszystkie wkłady na pokrycie udziałów - zgodnie z umowa spółki - zostały wniesione.
Rodzaje umorzenia udziałów
Kodeks spółek handlowych przewiduje trzy rodzaje umorzenia udziałów. Każde z nich charakteryzuje się innym trybem postępowania oraz odmiennością przesłanek, które muszą nastąpić, aby umorzenie było możliwe.

Dobrowolne umorzenie udziałów.
Umorzenie udziału może nastąpić za zgodą wspólnika lub też bez jego zgody. Tylko za zgodą wspólnika może nastąpić dobrowolne umorzenie jego udziałów. W przypadku tego rodzaju umorzenia wyrażenie zgody na umorzenie przez wspólnika jest niezbędną przesłanką dokonania tej operacji. Umorzenie dobrowolne następuje na drodze nabycia udzłałów spółki przez spółkę.
Umorzenie udziałów następuje na mocy uchwały Zgromadzenia Wspólników spółki z o.o. Podstawą podjęcia tej uchwały jest zapis w umowie spółki, przewidujący możliwość dokonania umorzenia udziałów. W przypadku umorzenia dobrowolnego, do podjętej uchwały zgromadzenia wspólników o umorzeniu udziałów powinna być dołączona zgoda wspólnika, którego udziały podlegają umorzeniu.
Uchwała zgromadzenia wspólników powinna powoływać podstawę prawną umorzenia (zapis w umowie spółki) oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umarzane udziały. Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość zrzeczenia się przez wspólnika wynagrodzenia za umarzany udział. Brak zapłaty musi jednak wynikać bezpośrednio z udzielonej przez wspólnika zgody. Gdy takiej zgody brak, wspólnikowi za umarzane udziały zawsze przysługuje wynagrodzenie. Przepisy kodeksu spółek handlowych nie określają wysokosci wynagrodzenia za umorzony udział w przypadku umorzenia dobrowolnego.
W przypadku umorzenia dobrowolnego nie jest konieczne określenie przesłanek oraz trybu takiego umorzenia. Konieczny jest jedynie zapis o możliwości dokonania umorzenia oraz wyrażenie przez wspólnika na takie umorzenie zgody. Nieco inne zasady obowiązują w przypadku drugiego rodzaju umorzenia - przymusowego.
Przymusowe umorzenie udziałów.
Umorzenie przymusowe może zostać dokonane bez zgody wspólnika, którego udziały mają podlegać umorzeniu. Ponieważ ten rodzaj umorzenia nie wymaga współdziałania wspólnika, którego udziały mogą ulec umorzeniu, należy odpowiedzieć na pytanie jakie przesłanki uzasadniają umorzenie przymusowe. W literaturze prawniczej podnosi się, że przyczyną umorzenia przymusowego nie mogą być okoliczności dotyczące osoby wspólnika, nie pozostające w bezpośrednim związku z jego udziałem w spółce. Nie może więc stanowić przyczyny umorzenia przymusowego chęć pozostałych wspólników do pozbawienia udziałów wspólnika, z którym pozostali wspólnicy nie chcą dłużej pozostawać w stosunku spółki. Nie może stanowić podstawy umorzenia także chęć wspólnika wycofania się ze spółki. Podstawą tego typu umorzenia mogą być pewne zdarzenia odnoszące się do samej spółki - np. chęć zmniejszenia ilości udziałów w spółce (T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz [w:] Komentarz do K.S.H. Spółka z o.o. W-wa 2001).
Podstawą umorzenia przymusowego jest uchwała zgromadzenia wspólników, oparta na postanowieniu umowy. W przeciwieństwie jednak do umorzenia dobrowolnego, odpowiednie postanowienia umowy spółki muszą zawierać przesłanki oraz tryb takiego umorzenia. Bez określenia takich przesłanek i trybu umorzenia w umowie, umorzenie przymusowe jest niemożliwe.
Podstawą umorzenia przymusowego jest uchwała wspólników podjęta na podstawie odpowiednich postanowień umowy spółki. Uchwała o umorzeniu udziałów powinna być podjęta bezwzględną większością głosów na zgromadzeniu wspólników. Uchwała o umorzeniu przymusowym musi zawierać uzasadnienie umorzenia, a także określać wysokość wynagrodzenia wspólnika za umorzone udziały, chyba że wspólnik ten wyraził zgodę na umorzenie bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie to nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników.
Uchwała o przymusowym umorzeniu udziałów może być przez wspólnika zaskarżona do sądu gospodarczego, jako niezgodna z umową spółki, dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mającą na celu pokrzywdzenie wspólnika, w trybie określonym w art. 249 k.s.h. Wniesienie takiego powództwa do sądu nie wstrzymuje postępowania rejestracyjnego związanego z umorzeniem udziałów, lecz sąd rejestrowy uprawniony jest takie postępowanie zawiesić.
Automatyczne umorzenie udziałów.
Kodeks spółek handlowych przewiduje możliwość umorzenia udziału w wyniku ziszczenia się określonego w umowie spółki zdarzenia. W literaturze umorzenie to nazywane jest automatycznym, jednakże nie jest to określenie precyzyjne. W celu umorzenia udziału w związku ze ziszczeniem się określonego zdarzenia, zarząd powinien powziąć uchwałę o obniżeniu kapitału, chyba że umorzenie następuje z czystego zysku. W celu umorzenia udziałów w tym trybie konieczna jest więc uchwała zarządu, powzięta w trybie przewidzianym dla podejmowania uchwał przez zarząd, chyba że umorzenie udziału finansowane jest z czystego zysku spółki. Uchwała zarządu podjęta w celu obniżenia kapitału zakładowego musi być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza.
Umorzenie automatyczne jest możliwe tylko wówczas, gdy zdarzenie, którego ziszczenie uzasadnia dokonanie umorzenia, zostało ściśle określone w umowie spółki. Jest to jedyny rodzaj umorzenia, które może się dokonać bez podejmowania uchwały przez zgromadzenie wspólników.

Potrzebujesz porady prawnej?
Wycofanie aportu ze spółki z o.o. i jej likwidacja - opinia prawna
Stan faktyczny Jesteśmy wspólnikami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka poza zarejestrowaniem w Rejestrze Handlowym, założeniem konta bankowego, wyrobieniem NIP i REGON oraz zmianą siedziby dokonaną w 2000 roku nie miała żadnej aktywności i nie prowadziła żadnej działalności (...)
Konsekwencje podatkowe sprzedaży udziałów w spółce - opinia prawna
Stan faktyczny Poszukuję informacji na temat skutków prawno-podatkowych dla udziałowca w przypadku sprzedaży udziałów w spółce z o.o. Kapitał założycielski spółki wynosi 4 tys. zł. w roku 2000 i został podwyższony o 312 tys. aportem spółki cywilnej. W spółce jest (...)
Konwersja wierzytelności na udziały w spółce z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem jedynym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Pod koniec 2006 r. spółka miała problemy z płynnością finansową i potrzebowała szybko zastrzyku gotówki. Zdecydowałem się na wniesienie pewnej kwoty do spółki w ramach umowy pożyczki, która miała (...)
Jak obniżyć kapitał zakładowy w spółce z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Jakich należy dokonać czynności, aby obniżyć kapitał zakładowy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością? Dotychczasowy kapitał wynosi 300.000 zł. Kapitał po obniżeniu ma wynieść 55.000 zł. Kapitał ma być obniżony z powodu rozliczenia straty za rok 2005. Struktura (...)
Zwiększenie kapitałów własnych spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Osoba fizyczna jest jedynym właścicielem sp. z o.o. która nie posiada żadnego majątku. Od ponad 10 lat dzierżawi nieruchomość od gminy i poddzierżawia ją na podstawie umowy innemu podmiotowi. Jest to jedyny dochód spółki przeznaczany na opłaty dzierżawne. (...)
Przystąpienie do udziału w spółce będącej kontrahentem - opinia prawna
Stan faktyczny Prowadzę działalność gospodarczą od kilku lat w zakresie handlu tekturą litą. Wielość i tempo kontraktów powodują zacieśnianie się mojej współpracy z pewną Spółką z o.o. Moja współpraca z tą firmą polega na kupowaniu jej wyrobów w celu dalszej odsprzedaży. Obecnie (...)
Wniesienie praw autorskich jako aportu do spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Udziałowiec spółki z o.o. (100% udziałów) zamierza wnieść do spółki majątkowe prawa autorskie (program komputerowy). Spółka będzie udzielać licencji na korzystanie z oprogramowania osobom trzecim. Udziałowiec jest zainteresowany otrzymywaniem 30% z zysku pochodzącego (...)
Zajęcie sprzedanych udziałów w spółce przez komornika - opinia prawna
Stan faktyczny Komornik zajął udziały w firmie w związku z moimi prywatnymi zobowiązaniami - czy istnieje zagrożenie dla udziałów przepisanych półtora roku temu, notarialnie, przeze mnie dla mojego kuzyna (posiada inne nazwisko). Komornik dowie się o tym od mojej byłej żony wobec której (...)
Opodatkowanie dochodów osób fizycznych i prawnych w przypadku połączenia lub podziału spółek
Jak ustalić dochód z połączenia lub podziału spółki?W związku z łączeniem się spółek, wspólnicy spółki dzielonej, przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki mogą otrzymać obok udziałów lub akcji spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej (...)
Udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą podlegać umorzeniu. Umorzenie jest możliwe z jednoczesnym obniżeniem kapitału zakładowego spółki albo bez takiego obniżenia, czyli z tzw. czystego zysku. Dodatkowo, za zgodą zbywającego wspólnika umorzenie udziałów (...)
Powierniczy przelew udziałów w spółce z o.o.
Skarżący zarzucił naruszenie art. 58 § 1 kc w związku z art. 2 i 246 § 3 ksh przez przyjęcie, że nie jest nieważna, jako zdziałana w celu obejścia art. 246 § 3 ksh, uchwała o zmianie umowy spółki odbierająca uprawnienia osobiste wspólnikowi, który jedynie powierniczo przekazał swe (...)
Przymusowe umorzenie udziałów a zmiana umowy spółki
Uchwała wprowadzająca przymusowe umorzenie wymierzone przeciwko wspólnikom mniejszościowym naruszałaby zasadę równego traktowania wspólników - uważa profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza, partner w Kancelarii Sołtysiński, Kawecki, Szlęzak (...)Za stanowiskiem SN przemawiają istotne argumenty. (...)
Stan faktyczny:Jakich formalności należy dopełnić i jakie opłaty ponieść chcąc, w drodze wniesienia aportem, przekazać samochód z Francji spółce z o.o. działającej w Polsce?Opinia prawnaPodwyższenie kapitałuPodjęcie decyzji o przystąpieniu przedsiębiorcy zagranicznego do spółki z (...)
Podjęcie decyzji o przystąpieniu przedsiębiorcy zagranicznego do spółki z ograniczona odpowiedzialnością, prowadzącej działalność na terytorium RP wymaga przede wszystkim podjęcia przez tę spółkę uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego. Uchwała ta jest zasadniczo zmianą umowy (...)
Gdy stowarzyszenie chce stać się spółką... – opinia prawna
Stan faktyczny Reprezentuje stowarzyszenie, które w ramach swojej działalności statutowej na rzecz swoich członków prowadzi również działalność gospodarcza w zakresie dostawy usługi internetu oraz telewizji kablowej. Zamierzamy zmienić formę naszego stowarzyszenia na inny podmiot działający (...)
Rezygnacja ze spółki z o.o. a dochodzenie przysługujących jej wierzytelności - opinia prawna
Stan faktyczny Jestem jedynym właścicielem Spółki z o.o. Spółka od pewnego czasu praktycznie nie działa (nie zlikwidowałem jej ze względu na dłużników). Ciągle utrzymuję biuro księgowe. Mam sądowy nakaz zapłaty (z tytułem wykonawczym) na kilkadziesiąt tysięcy złotych, lecz mam niewielkie (...)
Stan faktycznyOsoba prowadząca działalność gospodarczą przekształca ją w spółkę z ograniczaną odpowiedzialnością. W listopadzie 2002 r. została zarejestrowana nowa spółka. Na miesiąc grudzień planowane jest wniesienie aportu w postaci dotychczas prowadzonej działalności. Przedsiębiorstwo (...)
Sprzedaż rzeczy wniesionej jako aport do spółki z o.o. - opinia prawna
Stan faktyczny Ze względu na pilne potrzeby finansowe sp. z o.o. sprzedała samochód będący aportem. Samochód nie był jeszcze przerejestrowany na firmę, spółka nie posiadała jeszcze informacji o wpisie do KRS, zatem nie posiadała także numerów NIP i REGON. Z powodu braku możliwości wystawienia (...)
Stan faktyczny Mój ojciec - rozwodnik zmarł w grudniu 2004 r., nie pozostawił żadnego testamentu, żadnego spadku, żadnego majątku, ale pozostawił różne zobowiązania. Moja siostra za życia ojca podpisała notarialnie umowę o wydziedziczeniu, ja tego nie zdążyłem zrobić. Czy ją to wystarczająco (...)
Ogólne zasady opodatkowania aportów.Aport jest to przedmiot świadczenia niepieniężnego będąca wkładem wnoszonym do spółki na pokrycie udziału. W zamian za wkład niepieniężny osoba wnosząca obejmuje udziały.Opodatkowanie aportu zależy głównie od tego, czy przedmiotem wkładu niepieniężnego (...)