Małżeństwo zawarte za granicą - rozwód w Polsce
Pytanie:
"W roku 1999 zawarłem związek małżeński w Niemczech (w/g przepisów niemieckich), małżonka posiada obywatelstwo niemieckie, natomiast ja jestem obywatelem polskim. Posiadam aktualnie (nabyte w związku z małżeństwem), prawo pobytu na terenie Niemiec. W roku 2003 zgłosiłem w gminie trwały rozpad związku małżeńskiego (ze względów podatkowych). Posiadam dokument stwierdzający rozdzielność majątkową oraz rozdzielność dochodów (niemal od początku trwania związku małżeńskiego). Do dziś zachowałem obywatelstwo polskie - nie przyjmując obywatelstwa niemieckiego. Mieszkam od czterech lat w Polsce - nie posiadam jednak miejsca stałego zameldowania. Czy jest możliwość przeprowadzenia rozwodu w Polsce i jaki jest właściwy sąd do złożenia pozwu, jeśli nie posiadam miejsca stałego zameldowania, a jedynie miejsce zamieszkania z zamiarem późniejszego zameldowania się oraz jakie są przybliżone koszty takiej \"operacji\"? "
Odpowiedź prawnika: Małżeństwo zawarte za granicą - rozwód w Polsce
W przedstawionej sytuacji faktycznej istnieje możliwość przeprowadzenia postępowania rozwodowego w Polsce. Otóż, zgodnie z przepisem art. 1100 kpc, "do jurysdykcji krajowej należą sprawy małżeńskie, jeżeli choćby jedno z małżonków ma obywatelstwo polskie lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, ma miejsce zamieszkania w Polsce". Pojęcie spraw małżeńskich obejmuje także sprawy o rozwód i separację. Wobec tego, iż posiada Pan obywatelstwo polskie jeden z wystarczających warunków prowadzenia postępowania w Polsce jest spełniony. Należy dodać, iż nie jest to jurysdykcja wyłączna. Zachodzi więc możliwość, iż sąd polski uzna się za niewłaściwy do rozpoznania niniejszej sprawy i zostanie ona przekazana do właściwego sądu niemieckiego. Na takie postanowienie sądu przysługuje jednakże zażalenie. Właściwość wyłączna zachodzi natomiast wtedy, gdy oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania w Polsce – w takim przypadku niedopuszczalne byłoby przekazanie sprawy i sądem wyłącznie właściwym byłby sąd polski. (Sprawa zameldowania nie ma w tym przypadku istotnego znaczenia, wobec tego, iż posiada Pan obywatelstwo polskie. Można tylko wskazać, że miejsce zameldowania nie jest pojęciem równoznacznym z miejscem zamieszkania – a więc miejscem, gdzie osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu).
Zgodnie z przepisem art. 41 kpc "powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze stale przebywa. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda".
Wobec powyższego sądem właściwym dla wytoczenia powództwa o rozwód będzie sąd okręgowy właściwy dla Pana miejsca zamieszkania.
Według art. 26 ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, od pozwu o rozwód pobiera się opłatę stałą w wysokości 600 zł. Może się darzyć i tak, iż nie będzie to jedyna opłata wnoszona do sądu. W przypadku zasądzenia alimentów na rzecz małżonka w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji, pobiera się od małżonka zobowiązanego do alimentów opłatę stosunkową obliczoną od wartości zasądzonego roszczenia.
Grzegorz Pawelec
Adwokat
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?