Odpowiedź prawnika: Określenie czasu pracy w umowie o pracę
Kwestie związane z czasem pracy regulują przepisy działu VI kodeksu pracy. Art. 129 § 1 k.p. wprowadza zasadę, że czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. Uregulowanie to nie dotyczy tzw. godzin nadliczbowych. Zgodnie z art. 131 § 1 k.p., tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ponadto kodeks przyznaje pracownikowi prawo do 11 - godzinnego nieprzerwanego odpoczynku oraz prawo do 35 – godzinnego nieprzerwanego odpoczynku w tygodniu (art. 132 § 1, art. 133 § 1 k.p.). Ten ostatni okres powinien przypadać na niedzielę (art. 133 § 3 k.p.).
Ustawa reguluje również czas pracy w godzinach nadliczbowych. Definicję tego pojęcia zawiera art. 151 § 1 k.p. Jest to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Kodeks zawiera przepisy dotyczące pracy w takim okresie – pracownikowi przysługuje za to m.in. dodatkowe wynagrodzenie lub prawo żądania od pracodawcy przyznania okresu wolnego od pracy. Odrębnie uregulowana została kwestia dyżuru (pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę) – art. 1515 § 1 k.p..
Czas pracy a delegacje
Kodeks pracy zawiera jedną regulację dotyczącą czasu pracy, odnoszącą się zarówno do pracy wykonywanej w zakładzie („na miejscu”) jak i poza nim („w delegacji”). Definicję czasu pracy zawiera art. 128 § 1 k.p. Zgodnie z tym przepisem, jest to czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Chodzi więc o sam fakt pozostawania w dyspozycji pracodawcy. Nie liczy się więc czy w tym okresie pracownik wykonywał pracę czy nie, ważna jest sama gotowość pracownika do jej wykonania. W tym przypadku nie jest również istotne w jaki sposób czas pracy definiuje sam pracodawca. Nie jest on do tego uprawniony – musi działać zgodnie z przepisami kodeksu.
Zgodnie z art. 775 § 1 k.p., pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Zapraszamy do zapoznania się z odpowiednimi przepisami kodeksu pracy oraz artykułami:
Regulacja czasu pracy w Unii Europejskiej
Systemy czasu pracy
