Odpowiedź prawnika: Zaległe składki ZUS z FGŚP
W razie niewypłacalności pracodawcy niezaspokojone roszczenia pracownicze podlegają zaspokojeniu ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Należą do nich należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należnych od pracodawców, przy czym za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy albo za okres nie dłuższy niż 3 miesiące poprzedzające ustanie stosunku pracy, jeżeli ustanie stosunku pracy przypada w czasie nie dłuższym niż 9 miesięcy poprzedzających datę wystąpienia niewypłacalności pracodawcy (art. 12 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 ustawy o o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy). Biorąc pod uwagę, że podstawę wymiaru składek stanowi przychód (art. 18 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), będą one obliczone w oparciu o wysokość wynagrodzenia wypłaconego z FGŚP. Gdy osobą uprawnioną jest pracownik lub były pracownik, wpłat składek dokonuje kierownik Biura Terenowego FGŚP (§8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wykazów, wniosków i wypłat świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).
Egzekwowanie składek leży w gestii Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Ewentualne wykazanie przez Pana szkody wynikającej z nieopłacenia składek nie przesądzałaby przy tym o możliwości dochodzenia odszkodowania czy to od członka zarządu, czy to od jej wspólników. Ci ostatni, zgodnie z art. 151 §4 kodeksu spółek handlowych, nie odpowiadają za jej zobowiązania. Z kolei osobista odpowiedzialność członka zarządu spółki z o.o. za jej zobowiązania ma charakter wyjątkowy i ma miejsce jedynie jeżeli przeciwko egzekucja prowadzona przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, przy czym może on zwolnić się od niej, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. (art. 299 k.s.h.).
Nie wyklucza to odpowiedzialności karnej na podstawie art. 98 ust. 1 pkt 1 u.s.u.s., zgodnie z którym kto, jako płatnik składek albo osoba obowiązana do działania w imieniu płatnika, nie dopełnia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przewidzianym przepisami terminie, podlega karze grzywny do 5.000 złotych, albo za złośliwie lub uporczywie naruszanie praw pracownika wynikających ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego przy wykonywaniu czynności z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych (art. 218 k.k.).
