Nieprawidłowości w zapytaniu o cenę

Pytanie:

"Zarząd SM przeprowadził przetarg na roboty termomodernizacyjne (wg mojego szacunku warte kilka milionów, rokrocznie SM stara się o zwrot tzw. premii termomodernizacyjnych). W przetargu nie było żadnej specyfikacji - szacunkowej kwoty robót, terminu wykonania robot, lokalizacji robót itp. Ogłoszenie o przetargu zawierało tylko informacje nt. stawek za termomodernizację, listę referencyjną i zaświadczenie o niezaleganiu z opłatami w US i ZUS. Czy taka procedura zamówienia robót może być uznana jako przetarg (bardziej zapytanie o cenę)? Wg przeprowadzonej procedury roboty objęte takim przetargiem mogą trwać latami i dotyczyć wszystkich zasobów SM. Czy taki przetarg można podważyć? W przetargu zostały wybrane dwie firmy, które nie przedstawiły referencji. Tłumaczono to faktem, że firmy te wykonywały już podobne usługi na rzecz SM. Odrzucono ofertę firm, które przedstawiły wiarygodne referencje i podobne stawki. Ogłoszenie o przetargu stawiało wymóg listy referencyjnej. Czy sposób postępowania w przetargu można uznać za rażące nierówne traktowanie podmiotów biorących w nim udział? Czy takie postępowanie stanowić może podstawę do anulowania przetargu. Dodatkowo w ogłoszeniu o przetargu nie dopełniono obowiązku podania przypuszczalnego terminu zakończenia robót. Warunek ten jest podany w regulaminie RN o trybie przetargów i sposobie ich ogłaszania w mediach. Czy ten fakt może stanowić o odrzuceniu przetargu przez RN. Na koniec jakim procedurom kontrolnym podlegać mogą przetargi organizowane w Spółdzielniach Mieszkaniowych. Do kogo można się zgłosić w przypadku stwierdzenia rażących naruszeń w procedurach i samych przetargach organizowanych przez SM. Nie mam na myśli tutaj organów SM takich jak RN, ZPCZ."

Odpowiedź prawnika: Nieprawidłowości w zapytaniu o cenę

Przetarg w rozumieniu przepisów ustawy o zamówieniach publicznych musi spełniać wymagania stawiane przepisami tej właśnie ustawy. Sama ustawa przewiduje kilka trybów, w jakich możliwe jest przeprowadzenie przetargu z zamówień publicznych. Są to:

  • przetarg nieograniczony,

  • przetarg ograniczony,

  • negocjacje z ogłoszeniem,

  • negocjacje bez ogłoszenia,

  • zamówienie z wolnej ręki,

  • zapytanie o cenę,

  • aukcja elektroniczna.

W samym pytaniu sugeruje Pan, iż w tym wypadku miał zostać zastosowany tryb zapytanie o cenę. Odpowiedź zatem opierać się będzie na takim właśnie założeniu. I tak, zgodnie z artykułem 69 ustawy o zamówieniach publicznych „Zapytanie o cenę to tryb udzielenia zamówienia, w którym zamawiający kieruje pytanie o cenę do wybranych przez siebie wykonawców i zaprasza ich do składania ofert”.

Tryb ten jest najprostszym, konkurencyjnym trybem udzielania zamówień publicznych. Jego zaletą jest szybkość i stosunkowo niewielkie koszty. Dlatego stosuje się go do zamówień standardowych o mniejszej wartości. W trybie tym zamawiający kieruje pytanie o cenę dostaw rzeczy lub usług do takiej liczby wykonawców, która jest w stanie zapewnić:
a) wybór najkorzystniejszej oferty,
b) konkurencję,
c) sprawny przebieg postępowania.

W trybie zapytania o cenę nie jest możliwe udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane. Nie sposób ocenić, czy zastosowanie tego trybu w opisanym stanie faktycznym w ogóle mogło mieć miejsce. Możliwość jego zastosowania uzależniona jest bowiem od spełnienia kilku warunków, w tym warunku, o którym mowa w artykule 70 ustawy o zamówieniach publicznych. Zgodnie z jego treścią: „Zamawiający może udzielić zamówienia w trybie zapytania o cenę, jeżeli przedmiotem zamówienia są dostawy lub usługi powszechnie dostępne o ustalonych standardach jakościowych, a wartość zamówienia nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60 000 euro”.

Zamawiający wszczyna postępowanie w trybie zapytania o cenę, zapraszając do składania ofert taką liczbę wykonawców świadczących w ramach prowadzonej przez nich działalności dostawy lub usługi będące przedmiotem zamówienia, która zapewnia konkurencję oraz wybór najkorzystniejszej oferty, nie mniej niż 5. Wraz z zaproszeniem do składania ofert zamawiający przesyła specyfikację istotnych warunków zamówienia. Każdy z wykonawców może zaproponować tylko jedną cenę i nie może jej zmienić. Nie prowadzi się negocjacji w sprawie ceny, a Zamawiający udziela zamówienia wykonawcy, który zaoferował najniższą cenę.

Sama ustawa o zamówieniach publicznych zawiera przepisy dotyczące odpowiedzialności za naruszenia przepisów ustawy. Tak więc zgodnie z artykułem 200 ustawy o zamówieniach publicznych Zamawiający, który:

  1. udziela zamówienia:  
    a) z naruszeniem przepisów ustawy określających przesłanki stosowania poszczególnych trybów udzielenia zamówienia,
    b) bez wymaganego ogłoszenia,

  2. unieważnia postępowanie o udzielenie zamówienia z naruszeniem przepisów ustawy określających przesłanki unieważnienia,

  3. dokonuje czynności przewidzianych w ustawie bez wymaganej zgody Prezesa Urzędu,

  4. dokonuje zmian w zawartej umowie z naruszeniem przepisów ustawy
    - podlega karze pieniężnej.

Wysokość tej kary pieniężnej ustala się w zależności od wartości zamówienia. Jeżeli wartość zamówienia: 

  1. nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 60 000 euro - kara pieniężna wynosi 3 000 złotych,

  2. przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 60 000 euro, a nie przekracza 5 000 000 euro dla dostaw lub usług oraz 10 000 000 euro dla robót budowlanych - kara pieniężna wynosi 30 000 złotych,

  3. przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 5 000 000 euro dla dostaw lub usług oraz 10 000 000 euro dla robót budowlanych - kara pieniężna wynosi 150 000 złotych.

Karę pieniężną nakłada Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej. Decyzji o nałożeniu kary pieniężnej nie można nadać klauzuli natychmiastowej wykonalności. Kary pieniężne podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.

Kontrola takich procedur nie powinna i nie może odbywać się w gronie organów Zamawiającego (tu spółdzielni mieszkaniowej). Ustawa o zamówieniach publicznych daje do dyspozycji stosowane instrumenty. Oprócz wyżej wspomnianej kontroli prowadzonej przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych, ustawa przewiduje także środki ochrony prawnej, które przysługują wykonawcom i uczestnikom konkursu, a także innym osobom, jeżeli ich interes prawny w uzyskaniu zamówienia doznał lub może doznać uszczerbku w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy. Przed upływem terminu do składania ofert w przypadku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy środki ochrony prawnej przysługują również organizacjom zrzeszającym wykonawców wpisanym na listę organizacji uprawnionych do wnoszenia środków ochrony prawnej, prowadzoną przez Prezesa Urzędu.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika