Rozdział IV - Szczególna ochrona zdrowia

Kodeks pracy

Artykuły 201-204
Art. 201

§ 1

Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia.

§ 2

Jeżeli lekarz orzeknie, że dana praca zagraża zdrowiu młodocianego, pracodawca jest obowiązany zmienić rodzaj pracy, a gdy nie ma takiej możliwości, niezwłocznie rozwiązać umowę o pracę i wypłacić odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Przepis art. 51 § 2 stosuje się odpowiednio.

§ 3

Pracodawca jest obowiązany przekazać informacje o ryzyku zawodowym, które wiąże się z pracą wykonywaną przez młodocianego, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami również przedstawicielowi ustawowemu młodocianego.

Komentarz

Artykuł 201 ustanawia system ochrony zdrowia młodocianych poprzez obowiązkowe badania lekarskie. Pracodawca musi zapewnić wstępne badania przed zatrudnieniem oraz regularne badania okresowe i kontrolne w trakcie trwania stosunku pracy. W przypadku stwierdzenia zagrożenia zdrowia, pracodawca ma obowiązek zmiany rodzaju pracy lub, gdy jest to niemożliwe, rozwiązania umowy z wypłatą odszkodowania. Istotnym wymogiem jest również obowiązek informowania przedstawiciela ustawowego młodocianego o ryzyku zawodowym.

Art. 202

§ 1

Czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę.

§ 2

Czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę.

§ 3

Do czasu pracy młodocianego wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych, bez względu na to, czy odbywa się ona w godzinach pracy.

§ 31

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy młodocianego jest dłuższy niż 4,5 godziny, pracodawca jest obowiązany wprowadzić przerwę w pracy trwającą nieprzerwanie 30 minut, wliczaną do czasu pracy.

§ 4

Artykuł uchylony

Komentarz

Artykuł 202 określa maksymalny czas pracy młodocianych w zależności od wieku. Dla młodocianych poniżej 16 roku życia limit wynosi 6 godzin dziennie, a dla starszych - 8 godzin. Istotne jest, że do czasu pracy wlicza się również czas nauki w ramach obowiązkowego programu szkolnego. Dodatkowo wprowadzono obowiązek zapewnienia 30-minutowej przerwy, gdy dobowy czas pracy przekracza 4,5 godziny. Przepis § 4 został uchylony.

Art. 203

§ 1

Młodocianego nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej.

§ 11

Pora nocna dla młodocianego przypada pomiędzy godzinami 2200 a 600. W przypadkach określonych w art. 191 § 21?23 i § 26 pora nocna przypada pomiędzy godzinami 2000 a 600.

§ 2

Przerwa w pracy młodocianego obejmująca porę nocną powinna trwać nieprzerwanie nie mniej niż 14 godzin.

§ 3

Młodocianemu przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku, który powinien obejmować niedzielę.

Komentarz

Artykuł 203 wprowadza bezwzględny zakaz zatrudniania młodocianych w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Pora nocna jest zdefiniowana jako przedział między 22:00 a 6:00, choć w szczególnych przypadkach może to być 20:00-6:00. Młodociany musi mieć zapewnioną minimum 14-godzinną przerwę w pracy obejmującą porę nocną oraz 48-godzinny nieprzerwany odpoczynek tygodniowy, który powinien przypadać w niedzielę. Te regulacje mają na celu zapewnienie odpowiedniego czasu na regenerację i rozwój fizyczny oraz psychiczny młodych pracowników.

Art. 204

§ 1

Nie wolno zatrudniać młodocianych przy pracach wzbronionych, których wykaz ustala w drodze rozporządzenia Rada Ministrów.

§ 2

Artykuł uchylony

§ 3

Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może zezwolić na zatrudnianie młodocianych w wieku powyżej 16 lat przy niektórych rodzajach prac wzbronionych, jeżeli jest to potrzebne do odbycia przygotowania zawodowego, określając jednocześnie warunki zapewniające szczególną ochronę zdrowia młodocianych zatrudnionych przy tych pracach.

Komentarz

Artykuł 204 wprowadza zasadę ochrony młodocianych przed niebezpiecznymi warunkami pracy poprzez zakaz zatrudniania przy tzw. pracach wzbronionych. Szczegółowy wykaz takich prac określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Paragraf 2 został uchylony. Przepis § 3 przewiduje jednak możliwość wyjątku dla młodocianych powyżej 16 lat, gdy zatrudnienie przy niektórych pracach wzbronionych jest niezbędne dla ich przygotowania zawodowego, pod warunkiem zapewnienia szczególnej ochrony zdrowia.

Masz pytania dotyczące zatrudnienia młodocianych?

Skorzystaj z profesjonalnej porady prawnej online. Nasi eksperci pomogą Ci w sprawach związanych z zatrudnieniem młodocianych, badaniami lekarskimi, czasem pracy i ochroną zdrowia pracowników poniżej 18 roku życia.

Zadaj pytanie prawnikowi