Optymalizacja podatkowa z wykorzystaniem jurysdykcji podatkowej Irlandii

                    Irlandia od wielu lat słynie z tego, że jest specjalistycznym rajem podatkowym w odniesieniu do grupy podatników jakimi są artyści. Przepisy podatkowe zakładające zwolnienie od podatków dochodów osiąganych z pracy twórczej istnieją w Irlandii od 1969 roku[1].

W celu skorzystania z tego zwolnienia nie wystarczy nazywać siebie artystą, ale należy uzyskać specjalne poświadczenie dotyczące działalności artystycznej danej osoby wystawione przez Irlandzki Urząd Finansowy[2]. W związku z licznymi głosami sprzeciwu ze strony opozycji oraz mediów rząd Republiki Irlandzkiej na początku 2006 roku zdecydował się na ograniczenie przywilejów podatkowych w stosunku do artystów. Zgodnie z opinią  irlandzkiego społeczeństwa te przywileje nie powinny służyć wyłącznie najbogatszym gwiazdom show biznesu do oszczędności podatkowych od ich krociowych zysków z działalności artystycznej. Dlatego wprowadzono limit dla dochodu artystów zwolnionego z opodatkowania. Według nowych regulacji podatkowych dochód pochodzący z działalności artystycznej podlega zwolnieniu z opodatkowania w Irlandii do kwoty 250 tys. euro. W skutek tej zmiany przepisów podatkowych niektórzy z  najbogatszych artystów zdecydowali się na przeniesienie w całości, lub  w części swoich firm do państw oferujących im korzystniejsze warunki opodatkowania. Postąpiła tak między innymi rockowa grupa U2 , która w sierpniu 2006 roku przeniosła swoje wydawnictwo z Irlandii do Holandii[3]. Jednak dla większości osób zarabiających z działalności artystycznej Irlandia nadal pozostaje krajem, który posiada bardzo korzystne zasady opodatkowania ich dochodów.

          Kraj ten jest traktowany jako raj podatkwy nie tylko z tego powodu, że w uprzywilejowany sposób traktuje osoby fizyczne osiągające dochód z działalności artystycznej.

Również dla osób prawnych Irlandia jest atrakcyjną  jurysdykcją podatkową. Do niedawna kraj ten posiadał bardzo wysoki podatek od dochodu od osób prawnych wynoszący 40%, ale rząd Irlandii zdecydował się na wprowadzenie zmiany w tym zakresie i obniżył ten podatek do 12,5%.  Zmiana ta przyciągnęła bardzo dużą ilość inwestorów do tego kraju, co spowodowało jego wzrost gospodarczy. Przykładem tego jest zmiana PKB od czasu kiedy Irlandia przystąpiła do UE w 1973 roku, kiedy to poziom jej PKB wynosił 60% średniego PKB w Unii. Natomiast po wprowadzeniu nowej stawki procentowej podatku obciążającego dochód od osób prawnych wskaźnik ten znacząco wzrósł i obecnie wynosi około 110%  średniej WE[4]. Jest to przykład, jak odpowiednia manipulacja podatkami państwa może przynieść wymierne korzyści gospodarcze na szeroką skale.

          Ustawodawstwo Irlandii przewiduje także ulgi podatkowe dla podmiotów wprowadzających nowe gałęzie przemysłowe. Nowe zakłady przemysłowe, które podpisały po 1 stycznia 1981 roku wiążące umowy z irlandzkimi urzędami przemysłowo-rozwojowymi o nazwie IDA, płacą podatek od osób prawnych wynoszący tylko 10% od zysków pochodzących z eksportu wyprodukowanych w Irlandii towarów. IDA gwarantuje również bezzwrotne pożyczki gotówkowe przy zakładaniu przedsiębiorstw przemysłowych. Kwoty tych pożyczek są zależne od rodzaju i lokalizacji tych inwestycji.  Ponadto International Financial Center, który ma siedzibę w Dublinie, oferuje takie same przywileje podatkowe dla zysków osiąganych z usług finansowych. Dzięki temu stolica Irlandii od kilku lat jest interesującym miejscem dla banków, firm ubezpieczeniowych i innych podmiotów oferujących usługi finansowe[5].

          Dla zawiązania spółki na terytorium Irlandii należy zgłosić się  z odpowiednimi dokumentami do Biura Rejestracyjnego Spółek zwanego Companies Registration Office. Tymi dokumentami są:

• 1) Akt założycielski spółki (memorandum of association);
• 2) Statut spółki (articles of association);
• 3) Wypełniony formularz Form A1, w którym podaje się nazwę i siedzibę firmy oraz szczegóły związane z pracownikami najwyższego szczebla[6].

Opłata manipulacyjna za wpis w Biurze Rejestracyjnym Spółek wynosi 60 euro. Można jej uniknąć dokonując tego zgłoszenia droga elektroniczną. Spółki kapitałowe dodatkowo płacą kwotę 1% od wartości kapitału. O rozpoczęciu działalności należy także powiadomić odpowiedni urząd skarbowy. Można tego dokonać wypełniając jeden formularz, który służy do rejestracji na potrzeby podatku dochodowego, podatku VAT oraz odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy i ubezpieczenie społeczne. Irlandzkie prawo wymaga także, żeby przynajmniej jeden z dyrektorów zarządzających był rezydentem tego kraju. Istnieje jednak możliwość obejścia tego przepisu poprzez skorzystanie ze specjalnego rodzaju ubezpieczenia o nazwie bond. Jest to ubezpieczenie na wypadek kar, które mogą być nałożone na spółkę w związku z jej działalnością, na przykład w razie niedopełnienia obowiązków podatkowych. Poświadczoną notarialnie kopię ubezpieczenia należy złożyć w urzędzie rejestracyjnym. Koszt takiego ubezpieczenia wynosi około 1.500 - 2.000 euro i jest ono ważne przez okres 2 lat. W Związku z tym, że w Irlandii obowiązuje system prawa precedensowego, spółki mogą przybrać dwie formy: spółki zwykłe (unincorporated bodies) i spółki korporacyjne (incorporated bodies), które w odróżnieniu spółek zwykłych posiadają własną osobowość prawną, niezależną od osobowości prawnej swoich właścicieli. Jeżeli firma zagraniczna prowadzi w Irlandii działalność gospodarczą w formie oddziału to jest zobowiązana do złożenia w urzędzie rejestrowym sprawozdania finansowego firmy-matki w ciągu 11 miesięcy od zakończenia roku dla firmy-matki, bądź w tym samym czasie co firma-matka w zależności od tego, który termin jest bliższy[7].

Jeśli chodzi o zawarte przez Irlandie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania to w większości regulują one kwestie redukcji, bądź całkowitego zwolnienia z opodatkowania dywidend, które są przekazywane do Irlandii[8]. Umowy te mają także na celu ochronę dochodów wyrażonych w formie odsetek oraz opłat licencyjnych[9]. Stawki procentowe podatku potrąconego odnoszące się do dochodów przesłanych do Irlandii z krajów, które mają zawarte z tym państwem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zostały przedstawione w tabeli numer I.

Tabela I: Stawki procentowe podatku potraconego odnoszące się do dochodów przesłanych do Irlandii z krajów, które mają z tym państwem zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Źródło: A taxation of companies, Supplementary Service to European Taxation, Supplementary Service to European Taxation, European Taxation nr 5 2003, Published by the International Bureau of Fiscal Documentation, Section A,  s.  Ireland - 8.

Irlandia nie posiada ustawy o tajemnicy bankowej. Jednak, podobnie jak w Wielkiej Brytanii tajemnica bankowa w Irlandii wynika z umowy między bankiem, a klientem. Jej naruszenie nie pociąga za sobą odpowiedzialności karnej, jedynie może być podstawą do roszczeń odszkodowawczych. Bank nie może odmówić informacji o kliencie w przypadku procesów cywilnych i karnych[10].

         Republika Irlandzka jest specjalistycznym rajem podatkowym, który oferuje wiele udogodnień fiskalnych nie tylko dla osób fizycznych czerpiących zyski z działalności artystycznej.  Kraj ten posiada bowiem jeden z najniższych podatków od dochodu we Wspólnocie Europejskiej wynoszący 12,5%. Istnieje tam również nowoczesny system komunikacji i znakomicie działająca sieć zagranicznych banków. Ułatwieniem w wykorzystywaniu przywilejów podatkowych tego państwa jest także nowoczesne prawo oraz zakaz udzielania informacji dotyczących właścicieli firm. Podmioty, które nie są zainteresowane zakładaniem spółki na terytorium tego kraju od nowa, mogą skorzystać z oferty gotowych do przejęcia spółek[11]. Ponadto Irlandia to jeden z trzech krajów członkowskich UE obok Wielkiej Brytanii i Szwecji, który całkowicie otworzył rynek pracy dla obywateli nowych państw członkowskich po 1 maja 2004 roku[12]. Jest to więc państwo, które z pewnością może być postrzegane jako korzystne miejsce do oszczędności podatkowych.

Autor: Błażej Kuźniacki

[1] Wiadomości Tax News, http://www.podatki.pl/zagranica/328.html.

[2] J. Głuchowski, Oazy podatkowe..., op. cit., s. 154-155.

[3] Wiadomości TaxNews, http://www.podatki.pl/zagranica/328.htm.

[4] Eksperci: obecna stawka CIT powinna być utrzymana, http://www.wnp.pl/wiadomosci/eksperci-obecna-stawka-cit-powinna-byc-utrzymana,17547.html.

[5] J. Głuchowski, Oazy podatkowe..., op. cit., s. 155-156.

[6] K. Wach,  Jak założyć firmę w Unii Europejskiej, http://www.een.tarr.org.pl/rynki/zakladanie_firmy-irlandia.php.

[7] K. Wach,  Jak założyć firmę w Unii Europejskiej, http://www.een.tarr.org.pl/rynki/zakladanie_firmy-irlandia.php.

[8] J. Głuchowski, Oazy podatkowe..., op. cit., s. 154.

[9] Podatek jest odliczony przez stronę umowy wypłacającą w formie podatku potrąconego, tak więc odbiorca otrzymuje czystą kwotę. Następnie odbiorca stosuje prawo do kwoty potrąconego podatku, którą potrąciła strona wypłacająca. Informacja podana za: M. Wotava , Podatkowe raje..., op. cit., s. 289.

[10]  J. Głuchowski, Oazy podatkowe..., op. cit., s. 153.

[11] P. Wells, Raje..., op. cit., s. 59.

[12] K. Wach,  Jak założyć firmę w Unii Europejskiej, http://www.een.tarr.org.pl/rynki/zakladanie_firmy-irlandia.php.

Zespół
e-prawnik.pl