Rozliczanie się w Polsce a delegacja do Niemiec

Opinia prawna

Opisana w stanie faktycznym sytuacja wymaga analizy na gruncie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) - dalej u.p.d.o.f., a także na gruncie Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, podpisanej w Londynie dnia 20 lipca 2006 r., zwanej dalej Konwencją.

Kluczowe jest bowiem ustalenia Pana tzw. rezydencji podatkowej, tj. miejsca zamieszkania dla celów podatkowych.

Na gruncie art. 3 u.p.d.o.f. osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która: 1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub 2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Z kolei osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zatem jeśli uznać, iż jest Pan polskim rezydentem podatkowym, to zasadniczo powinien Pan rozliczać się w Polsce z całości swoich dochodów; jeśli natomiast uznać, iż nie jest Pan polskich rezydentem podatkowym to musiałby Pan się rozliczać tylko z dochodów uzyskanych w Polsce (a nie np. z zarobków uzyskanych w Szkocji).

Zgodnie jednak z art. 4a u.p.d.o.f. powyższe zasady stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. I w tym zakresie należy odwołać się do postanowień Konwencji. W świetle art. 4 ust. 1 Konwencji („Miejsce zamieszkania dla celów podatkowych”) w rozumieniu niniejszej Konwencji, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza każdą osobę, która według prawa tego Państwa podlega tam opodatkowaniu, z uwagi na jej miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu, miejsce utworzenia albo inne kryterium o podobnym charakterze, i obejmuje również to Państwo oraz jakąkolwiek jego jednostkę terytorialną lub organ lokalny. Jednakże, określenie to nie obejmuje osoby, która podlega opodatkowaniu w tym Państwie tylko dlatego, że osiąga ona dochód lub zyski majątkowe ze źródeł w nim położonych.

Jeżeli stosownie do powyższych postanowień osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, wówczas jej status określa się zgodnie z następującymi zasadami:

a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Państwach, wówczas uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);

b) jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z Państw, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, w którym zwykle przebywa;

c) jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obu Umawiających się Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania tylko w tym Państwie, którego jest obywatelem;

d) jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Umawiających się Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną tę sprawę w drodze wzajemnego porozumienia.

Z opisu stanu faktycznego można wywnioskować, iż aktualnie posiada Pan brytyjską rezydencję podatkową. Przede wszystkim bowiem wynika z niego, że nie posiada Pan w Polsce centrum interesów osobistych i gospodarczych. Centrum to zapewne znajduje się w Wielkiej Brytanii. Wskazuje na to chociażby stałe zatrudnienie w Wielkiej Brytanii i mieszkanie tam razem z rodziną. Zapewne również nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

W świetle powołanych wyżej przepisów, zmiana miejsca zamieszkania na Polskę może spowodować, iż Pana rezydencja podatkowa znowu ulegnie zmianie - tym razem na polską i może doprowadzić do konieczności rozliczeń podatkowych również w Polsce. Jak bowiem rozumiemy, mieszkałby Pan w Polsce przez dłuższy czas (delegacja nie będzie miała charakteru krótkotrwałego). Jeśli chce Pan uniknąć rozliczeń w Polsce, wyjściem może być zamieszkanie w Niemczech, jednak powstaje pytanie, czy Pana zamieszkanie w Niemczech nie spowoduje zmiany rezydencji podatkowej na niemiecką, a tym samym opodatkowania w Niemczech. W tym zakresie musiałby się pan skonsultować z niemieckim prawnikiem / doradcą podatkowym.

Z poważaniem,

Zespół prawników e-prawnik.pl