Uczestnictwo pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia się spółek

15.7.2008

W związku z wprowadzeniem regulacji dotyczącej transgranicznego łączenia spółek kapitałowych, należało również uregulować sytuację pracowników łączących się spółek. Problematyka ta została ugruntowana w ustawie z dnia 28 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia spółek kapitałowych. Ustawa ta określa uprawnienia pracowników do uczestnictwa w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Pracownik

Pracownikiem według ww. ustawy jest osoba uznawana za pracownika przez prawo danego państwa członkowskiego, które znajduje zastosowanie do stosunków pracy w spółce lub zakładzie zatrudniających tę osobę.

Spółki zależne i zakłady

Spółkami zależnymi są przedsiębiorcy, na których inna spółka wywiera dominujący wpływ.

Za przedsiębiorcę sprawującego kontrolę nad innym przedsiębiorcą uważa się przedsiębiorcę, który może bezpośrednio lub pośrednio wywierać dominujący wpływ na funkcjonowanie innego przedsiębiorcy, w szczególności z tytułu własności, posiadanych udziałów lub akcji albo na mocy przepisów prawa lub umów ustanawiających powiązania organizacyjne między przedsiębiorcami.

Przedsiębiorca ma dominujący wpływ na funkcjonowanie innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), jeżeli posiada:

co najmniej 50% udziałów (akcji) przedsiębiorcy zależnego albo
większość głosów w zgromadzeniu wspólników (walnym zgromadzeniu akcjonariuszy) przedsiębiorcy zależnego, albo
prawo do powołania lub odwołania ponad połowy członków organu zarządzającego lub nadzorczego przedsiębiorcy zależnego.

W przypadku gdy więcej niż jeden przedsiębiorca spełnia kryteria, o których mowa powyżej, za przedsiębiorcę sprawującego kontrolę uważa się tego, który może mianować ponad połowę członków organu zarządzającego lub nadzorczego przedsiębiorcy zależnego, do czasu gdy inny przedsiębiorca stanie się przedsiębiorcą sprawującym kontrolę.

Za przedsiębiorcę sprawującego kontrolę nad innym przedsiębiorcą nie uważa się przedsiębiorcy, który:

jest instytucją finansową czasowo nabywającą lub obejmującą akcje albo udziały w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem, że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia, oraz że:
- instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy, lub
- instytucja ta wykonuje prawa z tych akcji lub udziałów wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udziałów;
posiadając status przedsiębiorcy sprawującego kontrolę, jest przedsiębiorcą, którego wyłącznym przedmiotem działalności jest nabywanie pakietów akcji lub udziałów w innych przedsiębiorstwach oraz zarządzanie tymi pakietami i obracanie nimi w celu wypracowania zysku, bez bezpośredniego lub pośredniego angażowania się w zarządzanie tymi przedsiębiorstwami, lub też ustalania zachowania tych przedsiębiorstw na rynku właściwym w rozumieniu art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, Nr 99, poz. 660 i Nr 171, poz. 1206).

Zakładem jest jednostka organizacyjna nieposiadającą osobowości prawnej, wykonująca działalność gospodarczą w oparciu o wydzielony zespół ludzi i środków materialnych.

Jakie są uprawnienia pracowników łączących się spółek?

Uprawnienia pracowników do uczestnictwa w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, obejmują poniższe formy uczestnictwa:

prawo do wyboru lub wyznaczenia określonej liczby członków do rady nadzorczej albo
prawo rekomendowania członków rady nadzorczej lub
prawo sprzeciwienia się wyznaczeniu niektórych albo wszystkich członków rady nadzorczej.

Specjalny zespół negocjacyjny

Jednym z instrumentów prawa uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego jest specjalny zespół negocjacyjny (dalej: Zespół). Tworzy go się w celu zawarcia z właściwymi organami spółek uczestniczących porozumienia w sprawie uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, jest to główne zadanie Zespołu. Specjalny zespół negocjacyjny należy powołać niezwłocznie po ogłoszeniu przez właściwe organy spółek uczestniczących planu połączenia transgranicznego. Istnieje jednak wyjątek od obowiązku tworzenia Zespołu, w sytuacji, gdy właściwe organy spółek uczestniczących mogą podjąć uchwałę w sprawie bezpośredniego podlegania standardowym zasadom uczestnictwa (o których będzie mowa poniżej) oraz przestrzegania ich od daty rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek. W takim przypadku nie powołuje się specjalnego zespołu negocjacyjnego.

Specjalny zespół negocjacyjny reprezentuje pracowników zatrudnionych w spółkach uczestniczących oraz w zainteresowanych spółkach zależnych i zakładach.

Spółki uczestniczące w połączeniu transgranicznym określają dzień rozpoczęcia postępowania zmierzającego do utworzenia specjalnego zespołu negocjacyjnego, jednakże powinien to być ten sam dzień dla wszystkich spółek uczestniczących. W tym celu spółka uczestnicząca przedstawia przedstawicielom pracowników, a w razie ich nieustanowienia - pracownikom, w sposób przyjęty w tej spółce:

dane identyfikacyjne spółek uczestniczących, zainteresowanych spółek zależnych lub zakładów - tj. nazwę lub firmę spółki uczestniczącej, spółki zależnej lub zakładu oraz ich siedzibę, a jeżeli posiadają one numer identyfikacyjny lub są zarejestrowane w rejestrze także ten numer identyfikacyjny lub numer w rejestrze;
informację o liczbie pracowników zatrudnionych w każdej ze spółek uczestniczących, w zainteresowanych spółkach zależnych lub zakładach.

W celu dokonania podziału miejsc w specjalnym zespole negocjacyjnym, przypadających pracownikom z danego państwa członkowskiego, spółka uczestnicząca ustala liczbę pracowników na dzień rozpoczęcia postępowania w sprawie tworzenia Zespołu. Jeżeli od dnia ustalenia liczby pracowników do dnia powołania specjalnego zespołu negocjacyjnego liczba tych pracowników ulegnie istotnej zmianie, to podział miejsc w specjalnym zespole negocjacyjnym również ulega zmianie. Przy ustalaniu liczby pracowników uwzględnia się zarówno osoby zatrudnione w pełnym, jak i niepełnym wymiarze czasu pracy w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.

Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego są wybierani lub wyznaczani w każdym państwie członkowskim zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego.

Na każdą grupę pracowników zatrudnionych w danym państwie członkowskim, obejmującą 10 % liczby pracowników zatrudnionych ogółem w spółkach uczestniczących oraz zainteresowanych spółkach zależnych i zakładach we wszystkich państwach członkowskich, przypada jedno miejsce w specjalnym zespole negocjacyjnym.

W przypadku gdy liczba pracowników zatrudnionych w danym państwie członkowskim jest:

mniejsza od liczby stanowiącej 10 % liczby pracowników zatrudnionych ogółem - jedno miejsce w specjalnym zespole negocjacyjnym przypada w tym państwie na grupę pracowników liczącą mniej niż 10 % liczby pracowników zatrudnionych ogółem;
większa od liczby stanowiącej 10 % liczby pracowników zatrudnionych ogółem - jedno miejsce w specjalnym zespole negocjacyjnym przypada na każdą następną grupę pracowników rozpoczynającą tworzenie kolejnej grupy pracowników liczącej 10 % liczby pracowników zatrudnionych ogółem.

W przypadku gdy jedna spółka lub więcej spółek uczestniczących utraci z dniem rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek osobowość prawną, pracownicy takiej spółki mają prawo wyboru lub wyznaczenia zgodnie z prawem danego państwa członkowskiego dodatkowo jednego członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, przy czym nie może to prowadzić do sytuacji, w której w składzie tego zespołu pracownicy takiej spółki byliby podwójnie reprezentowani.

Liczba dodatkowych członków specjalnego zespołu negocjacyjnego pochodzących z danego państwa członkowskiego nie może przekroczyć 20 % członków tego zespołu wybranych lub wyznaczonych na podstawie wyżej wymienionych zasad.

Jeżeli liczba spółek uczestniczących tracących osobowość prawną, o których mowa powyżej przewyższa liczbę dostępnych dodatkowych miejsc, to dodatkowe miejsca przydziela się pracownikom tych spółek w kolejności zmniejszającej się liczby pracowników zatrudnionych w każdej z tych spółek.

Reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa

W przypadku gdy pracownicy spółki uczestniczącej, zainteresowanej spółki zależnej albo zakładu, mających wejść w skład spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, są zatrudnieni w Rzeczypospolitej Polskiej u jednego pracodawcy, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wyznacza reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa (o której mowa w art. 245[25a] kodeksu pracy). Przy ustalaniu liczby pracowników zrzeszonych w zakładowej organizacji związkowej uwzględnia się wyłącznie pracowników należących do tej organizacji przez okres co najmniej 6 miesięcy przed przystąpieniem do rokowań w sprawie zawarcia układu zakładowego. W razie gdy pracownik należy do kilku zakładowych organizacji związkowych, uwzględniony może być tylko jako członek jednej wskazanej przez niego organizacji związkowej.

Zakładowa organizacja związkowa może przed zawarciem układu zakładowego zgłosić uczestnikom prowadzącym rokowania w sprawie zawarcia tego układu pisemne zastrzeżenie co do spełniania przez inną zakładową organizację związkową kryteriów reprezentatywności, prawo zgłoszenia zastrzeżenia przysługuje również pracodawcy.

W przypadku, o którym mowa powyżej, zakładowa organizacja związkowa, wobec której zostało zgłoszone zastrzeżenie, występuje do sądu rejonowego - sądu pracy właściwego dla siedziby pracodawcy z wnioskiem o stwierdzenie jej reprezentatywności. Sąd wydaje w tej sprawie orzeczenie w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku, w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.

W przypadku braku takiej organizacji członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi. Jeżeli u jednego pracodawcy działa więcej niż jedna reprezentatywna zakładowa organizacja związkowa, organizacje te wyznaczają wspólnie członków specjalnego zespołu negocjacyjnego.

Jeżeli porozumienie między reprezentatywnymi zakładowymi organizacjami związkowymi nie zostanie osiągnięte, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi spośród kandydatów zgłoszonych przez reprezentatywne zakładowe organizacje związkowe. W przypadku gdy reprezentatywne zakładowe organizacje związkowe nie zgłoszą kandydatów, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybiera zebranie załogi.

Właściwy organ spółki uczestniczącej, zainteresowanej spółki zależnej lub kierownictwo zakładu określa termin wyznaczenia członków specjalnego zespołu negocjacyjnego w trybie, o którym mowa powyżej.

W przypadku gdy pracownicy spółek i zakładów, o których mowa powyżej, są zatrudnieni u więcej niż jednego pracodawcy, spółki uczestniczące, zarejestrowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dokonują podziału przypadających zatrudnionym w Rzeczypospolitej Polskiej pracownikom miejsc w specjalnym zespole negocjacyjnym między poszczególnych pracodawców, stosownie do wielkości zatrudnienia w każdym z nich, tak aby w miarę możliwości z każdej spółki uczestniczącej był wyznaczony lub wybrany co najmniej jeden członek specjalnego zespołu negocjacyjnego. Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego reprezentują ogół pracowników zatrudnionych w spółkach i zakładach, o których mowa powyżej.

Wybory członków specjalnego zespołu negocjacyjnego

Właściwy organ spółki uczestniczącej, zainteresowanej spółki zależnej lub kierownictwo zakładu organizuje wybory członków specjalnego zespołu negocjacyjnego oraz powiadamia pracowników i zakładowe organizacje związkowe, o terminie i sposobie ich przeprowadzenia nie później niż na 14 dni przed dniem wyborów, w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Wybory są bezpośrednie i tajne.

Uchwały o wyborze członków specjalnego zespołu negocjacyjnego są podejmowane zwykłą większością głosów. Wybory są ważne, jeżeli uczestniczyło w nich co najmniej 50 % pracowników. W przypadku gdy w wyborach nie uczestniczyło co najmniej 50 % pracowników, po upływie miesiąca od dnia wyborów przeprowadza się ponowne wybory, które są ważne bez względu na liczbę uczestniczących w nich pracowników.

W skład specjalnego zespołu negocjacyjnego wchodzą kandydaci, którzy otrzymają kolejno największą liczbę głosów. W przypadku gdy kandydaci otrzymają równą liczbę głosów, a liczba miejsc pozostających do obsadzenia jest mniejsza od liczby tych kandydatów, wyboru członka specjalnego zespołu negocjacyjnego dokonuje ponownie zebranie załogi spośród tych kandydatów.

Mandat członka specjalnego zespołu negocjacyjnego będącego pracownikiem spółki uczestniczącej, zainteresowanej spółki zależnej lub zakładu mających wejść w skład spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek wygasa w razie ustania stosunku pracy lub zrzeczenia się funkcji. W razie wygaśnięcia mandatu członka specjalnego zespołu negocjacyjnego skład tego zespołu uzupełnia się odpowiednio w trybie określonym w powyższych rozdziałach.

Spółki uczestniczące, zarejestrowane w Rzeczypospolitej Polskiej, są zobowiązane niezwłocznie udostępnić wykaz osób wyznaczonych lub wybranych na członków specjalnego zespołu negocjacyjnego spółkom uczestniczącym z innych państw członkowskich.

W terminie 14 dni od dnia powołania specjalnego zespołu negocjacyjnego spółki uczestniczące zwołują pierwsze zebranie tego zespołu w celu zawarcia porozumienia. Specjalny zespół negocjacyjny wybiera ze swojego grona przewodniczącego oraz uchwala wewnętrzny regulamin. Przy wykonywaniu zadań specjalny zespół negocjacyjny może korzystać z pomocy powołanych przez siebie ekspertów. Na wniosek specjalnego zespołu negocjacyjnego eksperci mogą uczestniczyć w negocjacjach w charakterze doradców tego zespołu.

Właściwe organy spółek uczestniczących są obowiązane do bieżącego przedstawiania specjalnemu zespołowi negocjacyjnemu informacji o planach i przebiegu transgranicznego łączenia się spółek do dnia rejestracji spółki powstałej w wyniku tego połączenia.

Koszty utworzenia i działania specjalnego zespołu negocjacyjnego

Koszty związane z utworzeniem i działalnością specjalnego zespołu negocjacyjnego ponoszą spółki uczestniczące na zasadach określonych w zawartym przez nie porozumieniu.

W przypadku niezawarcia porozumienia koszty:

podróży służbowych członków specjalnego zespołu negocjacyjnego w związku z uczestnictwem w zespole ponosi spółka uczestnicząca, jeżeli członek zespołu jest pracownikiem tej spółki albo jej spółki zależnej lub zakładu, albo też osobą niebędącą pracownikiem, wyznaczoną lub wybraną do zespołu przez pracowników jednej z tych jednostek organizacyjnych;
pozostałe ponoszą spółki uczestniczące proporcjonalnie do liczby zatrudnionych pracowników, włączając pracowników zatrudnionych przez ich spółki zależne i zakłady.

Jeżeli specjalny zespół negocjacyjny korzysta z pomocy ekspertów, obowiązek pokrycia kosztów ogranicza się do kosztów pomocy udzielonej przez jednego eksperta, chyba że spółki uczestniczące i specjalny zespół negocjacyjny postanowią inaczej.

Uchwały specjalnego zespołu negocjacyjnego

Specjalny zespół negocjacyjny podejmuje decyzje w drodze uchwały, bezwzględną większością głosów, pod warunkiem że większość ta oznacza większość reprezentowanych pracowników. Każdemu członkowi specjalnego zespołu negocjacyjnego przysługuje jeden głos. Liczbę pracowników reprezentowanych przez każdego z członków specjalnego zespołu negocjacyjnego, wybranych przez pracowników tej samej spółki uczestniczącej lub tej samej zainteresowanej spółki zależnej lub zakładu, ustala się przez podzielenie liczby pracowników zatrudnionych w tej spółce uczestniczącej, zainteresowanej spółce zależnej i zakładzie w danym państwie członkowskim na dzień głosowania przez liczbę członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wyznaczonych lub wybranych w tych spółkach i zakładach. W pozostałych przypadkach członek reprezentuje pracowników spółki uczestniczącej, zainteresowanej spółki zależnej lub zakładu, w których został wybrany.

W przypadku gdy uprawnienie do uczestnictwa przysługuje co najmniej jednej czwartej ogólnej liczby pracowników spółek uczestniczących, wyrażenie zgody w porozumieniu na ograniczenie uprawnień do uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek w porównaniu z poziomem tych uprawnień w spółkach uczestniczących wymaga większości dwóch trzecich głosów członków specjalnego zespołu negocjacyjnego, reprezentujących co najmniej dwie trzecie ogólnej liczby pracowników, w tym głosów członków reprezentujących pracowników zatrudnionych co najmniej w dwóch państwach członkowskich. Przez ograniczenie uprawnień do uczestnictwa rozumie się obniżenie liczby członków w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, w porównaniu z najwyższą ich liczbą w radzie nadzorczej lub radzie administrującej spółek uczestniczących.

Negocjacje

Negocjacje prowadzone przez specjalny zespół negocjacyjny ze spółkami uczestniczącymi w celu zawarcia porozumienia mogą trwać przez okres do 6 miesięcy od dnia zwołania pierwszego zebrania zespołu. Strony negocjacji mogą wspólnie zadecydować o przedłużeniu ich trwania do roku. Specjalny zespół negocjacyjny oraz spółki uczestniczące prowadzą negocjacje w dobrej wierze, w sposób zmierzający do zawarcia porozumienia.

W przypadku wystąpienia trudności w negocjacjach strony mogą powołać mediatora. Mediatora ustalają wspólnie strony. Mediatorem może być osoba z listy ustalonej przez ministra właściwego do spraw pracy w uzgodnieniu z organizacjami związkowymi oraz organizacjami pracodawców reprezentatywnymi, w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz. U. Nr 100, poz. 1080, z późn. zm.). Jeżeli strony negocjacji nie porozumieją się w ciągu 5 dni w sprawie wyboru mediatora, dalsze postępowanie jest prowadzone z udziałem mediatora wskazanego, na wniosek jednej ze stron, przez ministra właściwego do spraw pracy z listy, o której mowa powyżej.

Koszty postępowania mediacyjnego ponoszą strony negocjacji w równych częściach, chyba że uzgodnią inny ich podział.

W razie udokumentowanego braku środków na pokrycie kosztów mediacji na wniosek strony negocjacji, minister właściwy do spraw pracy pokrywa koszty mediacji, z tym że wynagrodzenie mediatora jest pokrywane do wysokości określonej w rozporządzeniu, o którym mowa powyżej.

Porozumienie

Właściwe organy spółek uczestniczących oraz specjalny zespół negocjacyjny zawierają porozumienie w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Porozumienie podpisują osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu spółek uczestniczących oraz przewodniczący specjalnego zespołu negocjacyjnego i co najmniej jeden członek tego zespołu. Porozumienie dotyczy wszystkich pracowników spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Porozumienie określa w szczególności:

zakres jego stosowania;
zasady uczestnictwa - z uwzględnieniem liczby członków w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, których pracownicy będą mieli prawo wybrać, wyznaczyć lub rekomendować albo liczby członków, których wyznaczeniu pracownicy będą mieli prawo się sprzeciwić, procedury wpływania pracowników na skład tego organu oraz uprawnienia członków reprezentujących pracowników;
dzień wejścia w życie porozumienia, czas jego trwania, przypadki, kiedy porozumienie może być ponownie negocjowane, i procedury negocjacji.

W porozumieniu mogą być zawarte również inne postanowienia, niż te wskazane powyżej.

Standardowe zasady uczestnictwa pracowników

Standardowe zasady uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, określone w tym rozdziale stosuje się od dnia jej rejestracji, gdy:

właściwe organy spółek uczestniczących podejmą uchwałę, o której mowa w sprawie bezpośredniego podlegania standardowym zasadom uczestnictwa oraz przestrzegania ich od daty rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, albo
spółki uczestniczące i specjalny zespół negocjacyjny tak postanowią, albo
porozumienie nie zostanie zawarte w terminie określonym w art. 22 (od 6 miesięcy do 1 roku) i właściwe organy spółek uczestniczących zdecydują o stosowaniu tych zasad i tym samym o kontynuowaniu postępowania rejestracyjnego.

Standardowe zasady uczestnictwa w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek stosuje się, w przypadku gdy przed dniem rejestracji takiej spółki:

jedna lub więcej form uczestnictwa były stosowane w jednej lub więcej spółkach uczestniczących, obejmujących co najmniej jedną trzecią łącznej liczby pracowników we wszystkich spółkach uczestniczących, albo
jedna lub więcej form uczestnictwa były stosowane w jednej lub więcej spółkach uczestniczących, obejmujących mniej niż jedną trzecią łącznej liczby pracowników we wszystkich spółkach uczestniczących, o ile specjalny zespół negocjacyjny tak postanowi. Specjalny zespół negocjacyjny podejmuje decyzję w tej sprawie po upływie terminu, o którym mowa w art. 22, lub przed upływem tego terminu, jeżeli strony zgodnie oświadczą, że negocjacje nad zawarciem porozumienia zakończyły się niepowodzeniem.

Zasady te nie mają jednak zastosowania w przypadku, gdy właściwe organy spółek uczestniczących podejmą uchwałę, o której mowa w sprawie bezpośredniego podlegania standardowym zasadom uczestnictwa oraz przestrzegania ich od daty rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Jeżeli przed rejestracją spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek w żadnej z uczestniczących spółek nie stosowano form uczestnictwa, to w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek nie ma obowiązku przyjęcia standardowych zasad uczestnictwa pracowników. Jeżeli w spółkach uczestniczących występuje więcej niż jedna forma uczestnictwa, specjalny zespół negocjacyjny po upływie terminu, o którym mowa w art. 22, lub przed upływem tego terminu, jeżeli strony zgodnie oświadczą, że negocjacje nad zawarciem porozumienia zakończyły się niepowodzeniem, dokonuje wyboru, która z form znajdzie zastosowanie w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Specjalny zespół negocjacyjny jest obowiązany poinformować właściwe organy spółek uczestniczących o tym, która z form uczestnictwa znajdzie zastosowanie w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

W przypadku gdy specjalny zespół negocjacyjny nie podejmie decyzji w sprawie wyboru jednej z form uczestnictwa zgodnie powyższymi zasadami o wyborze formy uczestnictwa decyduje zespół przedstawicielski w ciągu 30 dni od dnia rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek. W przypadku, gdy właściwe organy spółek uczestniczących podejmą uchwałę, o której mowa w sprawie bezpośredniego podlegania standardowym zasadom uczestnictwa oraz przestrzegania ich od daty rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, o wyborze formy uczestnictwa decyduje zespół przedstawicielski w ciągu 30 dni od dnia rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Zespół przedstawicielski

Zespół przedstawicielski składa się z pracowników spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek oraz jej spółek zależnych i zakładów, wyznaczonych lub wybranych spośród pracowników przez przedstawicieli pracowników, a w razie ich braku - przez zebrania załóg.

Członkowie zespołu przedstawicielskiego w liczbie ustalonej na takich samych zasadach co powoływanie członków specjalnego zespołu negocjacyjnego, są wyznaczani lub wybierani zgodnie z prawem państwa członkowskiego lub praktyką tego państwa. Mandat członka zespołu przedstawicielskiego wygasa w razie ustania stosunku pracy lub zrzeczenia się funkcji. Członkowie zespołu przedstawicielskiego reprezentujący pracowników zatrudnionych w Rzeczypospolitej Polskiej są wybierani lub wyznaczani w trybie określonym dla wyboru członków specjalnego zespołu negocjacyjnego. Czynności prowadzące do wyboru członków zespołu przedstawicielskiego podejmuje się w ciągu miesiąca od dnia wystąpienia poniższych okoliczności, gdy:

właściwe organy spółek uczestniczących podejmą uchwałę, o której mowa w sprawie bezpośredniego podlegania standardowym zasadom uczestnictwa oraz przestrzegania ich od daty rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, albo
spółki uczestniczące i specjalny zespół negocjacyjny tak postanowią, albo
porozumienie nie zostanie zawarte w terminie określonym w art. 22 (od 6 miesięcy do 1 roku) i właściwe organy spółek uczestniczących zdecydują o stosowaniu tych zasad i tym samym o kontynuowaniu postępowania rejestracyjnego.

Zespół przedstawicielski niezwłocznie zawiadamia organ zarządzający spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek o swym składzie. Organ zarządzający spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek przekazuje informację o składzie zespołu przedstawicielskiego właściwym organom spółek zależnych i kierownictwom zakładów.

Organ zarządzający spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, niezwłocznie po otrzymaniu informacji o składzie zespołu przedstawicielskiego, zwołuje zebranie organizacyjne członków zespołu przedstawicielskiego, na którym:

następuje ukonstytuowanie się zespołu przedstawicielskiego;
zespół przedstawicielski wybiera ze swojego składu przewodniczącego oraz uchwala wewnętrzny regulamin.

Zespół przedstawicielski podejmuje decyzje w drodze uchwały, bezwzględną większością głosów. Koszty związane z działalnością zespołu przedstawicielskiego, w szczególności koszty organizacji spotkań, zakwaterowania, wyżywienia, przejazdów, tłumaczeń ponosi spółka powstała w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Pracownicy spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek oraz pracownicy jej spółek zależnych i zakładów mają prawo wyboru, wyznaczenia lub rekomendowania osób do rady nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek lub prawo wyrażenia sprzeciwu wobec wyznaczonych członków tego organu w liczbie równej najwyższej liczbie członków rady nadzorczej albo rady administrującej występującej w spółkach uczestniczących przed dniem rejestracji spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Podziału miejsc w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek pomiędzy pracowników z różnych państw członkowskich dokonuje zespół przedstawicielski, proporcjonalnie do liczby pracowników zatrudnionych przez spółkę powstałą w wyniku połączenia transgranicznego spółek, jej spółki zależne i zakłady w poszczególnych państwach członkowskich.

Jeżeli w wyniku podziału, o którym mowa powyżej, pracownicy zatrudnieni w jednym lub więcej państwach członkowskich nie mieliby swojego przedstawiciela w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, to zespół przedstawicielski decyduje o przyznaniu jednego miejsca w tym organie spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, pracownikom z państwa pozbawionego reprezentacji, w następującej kolejności:

pracownikom zatrudnionym w państwie, w którym spółka powstała w wyniku połączenia transgranicznego spółek ma swoją siedzibę statutową;
pracownikom zatrudnionym w państwie, w którym spółka powstała w wyniku połączenia transgranicznego spółek, jej spółki zależne i zakłady zatrudniają największą liczbę pracowników.

Powyższego podziału miejsc, między pracowników zatrudnionych w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, spółkach zależnych i zakładach dokonuje zespół przedstawicielski, proporcjonalnie do liczby zatrudnionych pracowników.

Zespół przedstawicielski decyduje o sposobie rekomendowania przez pracowników osób do rady nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek lub wyrażania przez pracowników sprzeciwu wobec wyznaczenia określonej liczby członków tego organu - jeżeli takie formy uczestnictwa obowiązują w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek.

Osoby reprezentujące pracowników zatrudnionych w Rzeczypospolitej Polskiej w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek są wybierane w wyborach bezpośrednich i tajnych, przez zebrania ogólne załóg zakładów, zgodnie z przyjętymi w tych zakładach regulaminami. Członkom rady nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek wybranym, wyznaczonym lub rekomendowanym, zgodnie ze stosowanymi formami uczestnictwa, przysługują prawa i obowiązki, w tym prawo głosu, na równi z innymi członkami tego organu. Spółka powstała w wyniku połączenia transgranicznego spółek, w której istnieje uczestnictwo pracowników, jest obowiązana zapewnić ochronę praw pracowników do uczestnictwa w przypadku kolejnych połączeń krajowych w okresie trzech lat od daty rejestracji spółki. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio.

Zakaz ujawniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstw

Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego, eksperci oraz tłumacze są obowiązani do nieujawniania uzyskanych w związku z pełnioną funkcją informacji, co do których właściwy organ spółki uczestniczącej lub organ zarządzający spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek zastrzegł obowiązek zachowania ich poufności. Obowiązek nieujawniania uzyskanych informacji trwa również po zaprzestaniu pełnienia funkcji, chyba że właściwy organ spółki uczestniczącej lub organ zarządzający spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek inaczej określi zakres związania tajemnicą. Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego, eksperci oraz tłumacze mogą wystąpić do sądu rejonowego - sądu gospodarczego z wnioskiem o zwolnienie z obowiązku zachowania poufności informacji.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach właściwy organ spółki uczestniczącej lub organ zarządzający spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek może odmówić udostępnienia informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, których ujawnienie mogłoby, według obiektywnych kryteriów, poważnie zakłócić działalność tej spółki, jej spółki zależnej lub zakładu albo narazić je na znaczną szkodę. W przypadku uznania, że nieudostępnienie informacji jest niezgodne z powyższą zasadą, specjalny zespół negocjacyjny lub zespół przedstawicielski mogą wystąpić do sądu rejonowego - sądu gospodarczego z wnioskiem o nakazanie udostępnienia informacji.

Ochrona przedstawicieli pracowników

Przedstawiciele pracowników są objęci ochroną stosunku pracy. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem będącym członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego albo przedstawicielem pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek w czasie trwania mandatu bez zgody reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli pracownik nie jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową - bez zgody okręgowego inspektora pracy właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy.

Pracodawca nie może również zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika będącego członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego, zespołu przedstawicielskiego albo przedstawicielem pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek w czasie trwania mandatu bez zgody reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli pracownik nie jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową - bez zgody okręgowego inspektora pracy właściwego miejscowo dla siedziby pracodawcy.

Pracownik będący członkiem organów, o których mowa powyżej w związku z udziałem w pracach tych organów ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia na czas niezbędny do wykonania doraźnej czynności wynikającej z jego funkcji związkowej, jeżeli czynność ta nie może być wykonana w czasie wolnym od pracy.

Skutki niedochowania obowiązków wynikających z transgranicznego połączenie spółek kapitałowych

Członek organu zarządzającego spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, właściwego organu spółki uczestniczącej, spółki zależnej albo kierownictwa zakładu, niezależnie od miejsca statutowej siedziby spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek, który:

utrudnia utworzenie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub zespołu przedstawicielskiego, w szczególności nie zawiadamia uprawnionych organizacji związkowych o terminie lub sposobie przeprowadzenia wyborów członków specjalnego zespołu negocjacyjnego,
utrudnia działanie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub zespołu przedstawicielskiego,
dyskryminuje członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, członka zespołu przedstawicielskiego lub przedstawiciela pracowników w radzie nadzorczej spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek w związku z pełnioną przez niego funkcją

- podlega karze grzywny albo karze ograniczenia wolności.

W tym przypadku znajdą zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia , w których to sprawach oskarżycielem publicznym jest inspektor pracy.

Pamiętaj, że:

specjalny zespół negocjacyjny tworzy się w celu zawarcia z właściwymi organami spółek uczestniczących porozumienia w sprawie uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek;
specjalny zespół negocjacyjny należy powołać niezwłocznie po ogłoszeniu przez właściwe organy spółek uczestniczących planu połączenia transgranicznego;
specjalny zespół negocjacyjny reprezentuje pracowników zatrudnionych w spółkach uczestniczących oraz w zainteresowanych spółkach zależnych i zakładach;
członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego są wybierani lub wyznaczani w każdym państwie członkowskim zgodnie z prawem tego państwa członkowskiego;
mandat członka specjalnego zespołu negocjacyjnego będącego pracownikiem spółki uczestniczącej, zainteresowanej spółki zależnej lub zakładu mających wejść w skład spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek wygasa w razie ustania stosunku pracy lub zrzeczenia się funkcji;
koszty związane z utworzeniem i działalnością specjalnego zespołu negocjacyjnego ponoszą spółki uczestniczące na zasadach określonych w zawartym przez nie porozumieniu;
specjalny zespół negocjacyjny podejmuje decyzje w drodze uchwały, bezwzględną większością głosów, pod warunkiem że większość ta oznacza większość reprezentowanych pracowników;
negocjacje prowadzone przez specjalny zespół negocjacyjny ze spółkami uczestniczącymi w celu zawarcia porozumienia mogą trwać przez okres do sześciu miesięcy od dnia zwołania pierwszego zebrania zespołu;
w przypadku wystąpienia trudności w negocjacjach strony mogą powołać mediatora.
zespół przedstawicielski składa się z pracowników spółki powstałej w wyniku połączenia transgranicznego spółek oraz jej spółek zależnych i zakładów, wyznaczonych lub wybranych spośród pracowników przez przedstawicieli pracowników, a w razie ich braku - przez zebrania załóg;
zespół przedstawicielski podejmuje decyzje w drodze uchwały, bezwzględną większością głosów;
obowiązek nieujawniania uzyskanych informacji trwa również po zaprzestaniu pełnienia funkcji;
przedstawiciele pracowników są objęci ochroną stosunku pracy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 kwietnia 2008 r. o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego połączenia spółek kapitałowych (Dz.U. 2008 r. Nr 86, poz. 525);
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. 2000 r. Nr 94 poz. 1037 ze zm.).
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.);
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 1991 r. Nr 55, poz. 236, z późn. zm);
Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.).