Preparaty o działaniu uzależniającym tylko po osobistym zbadaniu przez lekarza

Zmiany w przepisach prawnych

Od 7 listopada 2024 r. kwalifikacja do leczenia, między innymi medyczną marihuaną, fentanylem oraz innymi preparatami uzależniającymi i wypisanie na nie recepty, może nastąpić tylko po osobistym zbadaniu pacjenta przez lekarza.

7 listopada 2024 r. weszło bowiem w życie nowelizacja rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawierających te środki lub substancje.

Zmiana polega między innymi na określeniu katalogu środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1, których przepisanie na recepcie jest możliwe po osobistym zbadaniu pacjenta.

Katalog ten obejmuje:

• fentanyl,
• morfinę,
• oksykodon,
• ziele konopi innych niż włókniste, wyciągi i nalewki farmaceutyczne, a także wszystkie inne wyciągi z konopi innych niż włókniste,
• żywicę konopi.

Od 7 listopada 2024 r. nie jest możliwe przepisanie recepty na wymienione wyżej preparaty w drodze teleporady (na odległość). Osoba wystawiająca receptę ma obowiązek osobistego zbadania pacjenta w celu ustalenia (bądź wykluczenia) wskazań do zastosowania danego preparatu. Wyjątkiem są przypadki kontynuacji leczenia określonym preparatem, kiedy osobą wystawiającą receptę jest lekarz udzielający świadczeń opieki zdrowotnej, w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej (z wyłączeniem nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej).

Skąd potrzeba zmian?

Zmiany mają na celu wzmocnienie nadzoru nad preskrypcją substancji kontrolowanych, a tym samym ograniczenia negatywnych zjawisk społecznych związanych z nadużywaniem tego rodzaju substancji, w tym ich nadmierną preskrypcją, co skutkuje uzależnieniami lekowymi, w tym związanymi z koniecznością hospitalizacji lub dalszego leczenia farmakologicznego, a to oprócz wyżej wskazanych negatywnych następstw zdrowotnych oraz społecznych, powoduje też zwiększone nakłady publiczne na ochronę zdrowia.

Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec od dawna wskazuje na zagrożenia płynące z niewłaściwej preskrypcji leków bez odpowiedniego nadzoru ze strony lekarza i przeprowadzenia badania pacjenta. Dotyczy to w szczególności podmiotów leczniczych, które oferują szybkie wystawienie recept (w tym na środki odurzające) za pośrednictwem portali internetowych i na podstawie wypełnianych samodzielnie przez pacjentów ankiet online. Rzecznik Praw Pacjenta konsekwentnie uznaje taki sposób organizacji procesu udzielania świadczeń zdrowotnych za niebezpieczny dla pacjentów i naruszający zbiorowe prawa pacjentów, zaś sądy administracyjne przyznają Rzecznikowi w tym względzie całkowitą rację.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl