Czy i kiedy dziedziczy rodzeństwo spadkodawcy?

Nie może być wątpliwości, że rodzeństwo spadkodawcy dziedziczy zawsze wtedy, gdy zostanie powołane do spadku w drodze ważnego testamentu. Gdy jednak zmarły nie przekazał potomnym swej ostatniej woli, z pomocą przychodzą przepisy ustawy, w myśl których w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek, rodzice. W sytuacji, gdy spadkodawca nie miał ani zstępnych i małżonka, w myśl ustawy dziedziczą rodzice. Dopiero w sytuacji kiedy jedno z rodziców nie żyje, jego udział spadkowy przypadnie rodzeństwu. Zauważyć wypada, że brak zstępnych nie oznacza jedynie fizycznego ich braku, lecz obejmuje także następujące sytuacje:

  1. uznanie zstępnego za niegodnego dziedziczenia,
  2. odrzucenie spadku przez zstępnego,
  3. zrzeczenie się dziedziczenia przez zstępnego.

Ile wynosi udział spadkowy rodzeństwa?

Wysokość udziału spadkowego przypadającego każdemu z rodzeństwa uzależniona jest od ilości osób dochodzących do spadku, jak również od kategorii tych osób. Ze względu na powyższe kryteria wyróżnić można następujące przypadki:

  1. dziedziczy jedynie rodzeństwo;
  2. dziedziczy rodzeństwo w zbiegu z małżonkiem;
  3. dziedziczy rodzeństwo w zbiegu z rodzicami;

W sytuacji, gdy cały spadek przypada jedynie rodzeństwu, obliczenie wielkości udziałów nie stanowi kłopotu. Zgodnie z ogólną regułą, rodzeństwo dziedziczy przypadającą na niego część spadku po równo. Stąd wielkość udziału zależy tu od ilości osób zliczanych do kręgu rodzeństwa. Jeśli więc spadkodawca pozostawił jedynie brata i siostrę, osoby te dziedziczą spadek w 1/2 każda. Jeżeli natomiast spadkodawca miał dwóch braci i trzy siostry, każda z osób dostałaby cześć spadku w wysokości 1/5.

W przypadku dziedziczenia małżonka w zbiegu z innymi spadkodawcami, w tym z rodzeństwem, ogólna zasada stanowi, iż małżonkowi przypada połowa spadku, zaś pozostała część dzielona jest między rodzeństwo (i ewentualnie rodzica). Jeśli więc spadek przypada małżonkowi oraz dwóm braciom i siostrze spadkodawcy, udziały spadkobierców wynoszą: małżonek – 1/2 spadku, bracia i siostra – po 1/6 spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy

Zgodnie z Kodeksem Cywilnym zbieg dziedziczenia rodzeństwa i rodziców zachodzi w przypadku, gdy jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku, wówczas jego część udziału przypada rodzeństwu spadkodawcy. Jeśli więc do dziedziczenia dochodzi matka i brat spadkodawcy, matce i bratu przypada udział w wysokości połowy spadku. Gdyby spadek przypadał matce i np. czterem siostrom, udział matki pozostałby bez zmian, natomiast każdemu z rodzeństwa przypadnie 1/8.

Dziedziczenie zstępnych rodzeństwa

Podobnie jak w przypadku śmierci jednego z rodziców, pojawia się pytanie, co się dzieje z udziałem spadkowym brata (siostry), który nie dożył otwarcia spadku. Otóż w takim przypadku należy postępować w myśl reguły, że jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, ale pozostawiło zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadł, przypada jego zstępnym.

W jaki sposób następuje podział udziału, jeżeli przypada on kilku zstępnym? Udział ten dzieli się pomiędzy uprawnionych w częściach równych, co oznacza, że jego wysokość uzależniona jest od liczby osób, którym on przypada. 

Pamiętaj, że:

  • Dziedziczenie spadku polega na otrzymaniu udziału w całej masie spadkowej, a nie na otrzymaniu konkretnych przedmiotów z masy spadkowej. Wskazanie określonych przedmiotów następuje z chwilą działu spadku lub też w razie dokonania zapisu windykacyjnego przez spadkodawcę w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (tj.  Dz.U.2014.121 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Maria 2020-01-09 22:36:40

    Moi rodzice nie żyją.Mieszkalismy w bloku było nas 5 w tym siostra niepełnosprawną.Ja poszłam z domu mając 18.lat z dzieckiem na ręku nie było dla mnie miejsca.Najstarszy beat orzenil się i mieszkał u żony,następny odbywał karę więzienia za pobicia i agresję.Po opuszczeniu zakładu karnego przez brata dałam na remont mieszkania i miał zająć się najmłodszym bratem który również był chory,zabierał mu rentę i chory brat mieszkał na ulicy i skończył życie mając 36 lat.Pezed śmiercią mój tata zameldował moja córkę ale brat wymedowal ja i nikogo z nas już nie dopuszcza do rodzinnego domu.Czy mamy jakieś prawo do spłaty przez brata tego mieszkania bądź zadość uczynienia.Zaznaczam iż ciągle twierdzi że to jego i wiecznie chory przez alkohol,bratowa ma rentę z Zusu ale dorabia w niemczech,dzieci nie mają.Ja chcę wiedzieć czy mnie i siostrze którą całe życie tulala się po przytulkach coś się należy.Prosze o odpowiedź.

  • ANKA 2015-04-17 12:23:06

    Witam serdecznie Od dziesięciu lat mieszkam w domu moich rodziców wraz z meżem i trojka dzieci. Moi rodzice z którymi mam bardzo dobry kontakt mieszkaja w innej miejscowości i tam maja dom z 10 cio hektarowym gospodarstwem rolnym. Razem z rodzicami mieszka moj jeden starszy brat który jest inwalida,(kawaler). Oprócz tego mam jeszcze starszego brata ( żonaty i ma jedno dziecko) ktory od 15 nastu lat nie utrzymuje kontaktu z rodzina . Moi rodzice jak do tej pory nie spisali zadnego testamentu. bo twierdza ze sprawa jest dla nich jasna, wszystko ma byz podzielone miedzy mna a bratem ktory z nimi mieszka. Narazie moj brat najstarszy który nie utrzymuje zadnych kontaktów ani z rodzicami ani ze mną niczego sie nie dopomina ale wiem że zycie bywa brutalne. Bardz prosze o podpowiedź co mi grozi jesli stanie sie jakis nieprzewidziany wypadek z rodzicami i testament nie zostanie przez nich spiasny, Dodam że rodzice nie chcą nic pozostawic synowi ktory sie od nich odwrocił???????????Bardzo prosze o rade co mam robić?? Bo w we własnym domu czuje sie jakbym siedziała na bombie zegarowej

  • _arp 2014-11-20 12:18:47

    Bywać może, że rozwiązanie sytuacji na gruncie prawnym możliwe jest tylko na zasadzie dobra społecznego które obejmuje swym zasięgiem również bezpośrednich spadkobierców. Takie możliwości rozwiązań muszą również brane być pod rozpatrzenia.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika