Stopa życiowa rodziców i ich dzieci, którym przysługuje prawo do otrzymywania alimentów

Odpowiedź prawnika: Stopa życiowa rodziców i ich dzieci, którym przysługuje prawo do otrzymywania alimentów

Stanowisko Sądu Najwyższego w tej mierze, zapoczątkowane jeszcze pod rządami Kodeksu rodzinnego z 1950 r. (por. orz. SN z 5 stycznia 1956 r., III Cr 919/55, OSN 1957, poz. 74), potwierdził Sąd Najwyższy w tezie IV uchwały z 16 grudnia 1987 r. w sprawach alimentacyjnych, przyjmując, że:  „Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu  -  odpowiedni do jego wieku i uzdolnień  - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej, niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy  też oddzielnie”.

Zgodnie z art. 135 par. 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Usprawiedliwione potrzeby dziecka należy odnieść do wyżej wskazanej zasady równej stopy życiowej.  Natomiast  zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego  nie należy utożsamiać wyłącznie z wysokością faktycznych zarobków bądź też czystego dochodu z majątku. W ocenie zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego mieszczą się także te niewykorzystane, jeżeli tylko są realne, a potrzebom uprawnionych zobowiązany nie jest w stanie sprostać posiadanymi środkami. Możliwości te  przybierające postać pieniężną, jak i mogą być pobierane w naturze. Wynagrodzeniem są także świadczenia uzupełniające wynagrodzenie podstawowe (premie, dodatki, tzw. trzynasta pensja, nagroda jubileuszowa itp.). Istota i charakter świadczeń alimentacyjnych sprawia, że podstawą ich ustalenia powinien być określony stały poziom możliwości płatniczych zobowiązanego. Dlatego też przy dochodach osiąganych w zróżnicowanej wysokości, i co więcej z różnych tytułów i o różnej częstotliwości, nieodzowne jest wyliczenie średniej z uwzględnieniem dłuższych okresów, np. rocznych.