4.6.2005
Zespół
e-prawnik.pl
Stan faktyczny
Czy do wniosku Zarządu o upadłość spółdzielni pracy potrzebna jest uchwała Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni? Jeśli tak, to z czego to wynika?
Porada prawna
Procedura ogłaszania upadłości spółdzielni została uregulowana w art. 130 ustawy z dnia 16 sierpnia 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. 2003 r., Nr 188, poz. 1848). Zgodnie z brzmieniem § 1 i 2 tego przepisu ogłoszenie upadłości następuje w razie jej niewypłacalności. W razie stwierdzenia przez zarząd spółdzielni, że ogólna wartość aktywów nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich zobowiązań, zarząd ma obowiązek niezwłocznie zwołać Walne Zgromadzenie, na którego porządku obrad zamieszcza się sprawę dalszego istnienia spółdzielni.
W tej sytuacji Walne Zgromadzenie ma dwie możliwości:
-
mimo istnienia przesłanek niewypłacalności, może jednak podjąć uchwałę o dalszym istnieniu spółdzielni, jeżeli wskaże środki umożliwiające wyjście jej ze stanu niewypłacalności (art. 130 § 3 pr.spółdz.).
-
może podjąć uchwałę o postawieniu spółdzielni w stan upadłości, a wówczas zarząd spółdzielni obowiązany jest niezwłocznie zgłosić do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości.
Z art. 130 pr. spółdz. wynika zatem, że w przypadku gdy przyczyną niewypłacalności dłużnika jest brak majątku na zaspokojenie długów, do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości uprawniony jest zarząd, ale dopiero po podjęciu przez Walne Zgromadzenie uchwały o postawieniu spółdzielni w stan upadłości. Zgodnie z orzecz. SN z 28 grudnia 1934 r., C II 2291/34, OSP 1935, poz. 639, upadłość spółdzielni nie może być ogłoszona dopóty, dopóki nie zostanie zwołane Walne Zgromadzenie spółdzielni w celu podjęcia uchwał przewidzianych w art. 86 ustawy z dnia 29 października 1920 r. o spółdzielniach (obecnie art. 130 pr. spółdz.). Należy też stwierdzić, że gdy Walne Zgromadzenie podejmie uchwałę o dalszym istnieniu spółdzielni, zarząd nie będzie mógł samodzielnie wystąpić z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Natomiast taka uchwała Walnego Zgromadzenia nie będzie stała na przeszkodzie ogłoszenia przez sąd upadłości spółdzielni na podstawie wniosku złożonego przez wierzycieli tej spółdzielni.
Natomiast wątpliwości budzi sytuacja, w której podstawą ogłoszenia upadłości jest niewykonywanie przez dłużnika (spółdzielnię) swoich wymagalnych zobowiązań. Bowiem wbrew poglądom niektórych autorów, którzy za jedyną przesłankę niewypłacalności spółdzielni uznają brak majątku na zaspokojenie długów, Sąd Najwyższy w postanowieniu (jeszcze pod rządami dawnego prawa upadłościowego) z dnia 4 grudnia 1998 r., sygn. III CKN 398/98, stwierdził, że podstawę ogłoszenia upadłości spółdzielni może stanowić zarówno nadwyżka pasywów nad aktywami (art. 1 § 2 Prawa upadłościowego, obecnie art. 11 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, w zw. z art. 130 i nast. Prawa spółdzielczego), jak i fakt trwałego zaprzestania płacenia długów (art. 1 § 1 Prawa upadłościowego, obecnie art. 11 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, w zw. z art. 2 Prawa upadłościowego). Wobec tego można przyjąć następującą interpretację: skoro przepisy pr. spółdz. przewidują specyficzną procedurę w przypadku niewypłacalności spółdzielni spowodowanej brakiem majątku wystarczającego na zaspokojenie długów, w przypadku gdy niewypłacalność ta jest skutkiem niewykonywania przez dłużnika swoich wymagalnych zobowiązań, przepisy nie przewidują żadnych ograniczeń dla zarządu w przedmiocie ogłoszenia upadłości spółdzielni. Zarząd może wówczas samodzielnie złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości, bez konieczności wcześniejszego zwoływania Walnego Zgromadzenia. Kompetencja zarządu do samodzielnego działania wynika z art. 48 pr. spółdz. w zw. z art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Taką interpretację potwierdza również brzmienie art. 38 pr. spółdz., gdyż nie zalicza on w skład wyłącznych kompetencji Walnego Zgromadzenia podejmowania uchwał w przedmiocie postawienia spółdzielni w stan upadłości, co może świadczyć o tym, że ta kompetencja WZ ma ograniczony zakres (decyzje o postawieniu w stan upadłości podejmuje bądź WZ, bądź zarząd, w zależności od przyczyny niewypłacalności). Należy jednak zaznaczyć, że niektórzy autorzy przyjmują, że pr. spółdz. autonomicznie reguluje przesłanki niewypłacalności, uznając, że tylko brak majątku na zaspokojenie długów stanowi przesłankę ogłoszenia upadłości. W takim wypadku nie powstawałby problem samodzielnej kompetencji zarządu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w wypadku niewykonywania przez spółdzielnię swoich wymagalnych zobowiązań, jako że ta przesłanka, zgodnie z prezentowanym poglądem, w ogóle nie mogłaby być podstawą ogłoszenia upadłości.
Konkludując, obowiązek zwołania przez zarząd Walnego Zgromadzenia członków spółdzielni i podjęcie przez nie uchwały w przedmiocie postawienia spółdzielni w stan upadłości wynika z art. 130 ustawy Prawo spółdzielcze, a zakres tego obowiązku zależy od przyczyny niewypłacalności spółdzielni i ma zastosowanie tylko wówczas, gdy sama spółdzielnia, a nie wierzyciele, składa wniosek o ogłoszenie upadłości.
Potrzebujesz porady prawnej?
Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Z podanej definicji spółdzielni wynika, iż działania jakie ona podejmuje są (...)
Jakie warunki należy spełnić, aby stać się członkiem spółdzielni?
Członkostwo spółdzielni jest podstawowym warunkiem korzystania z praw, które spółdzielnia może zaoferować. Tylko członkowi spółdzielni może przysługiwać spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu. Od wejścia w życie orzeczenia TK z dnia 30 marca 2004 r., czyli od 15 kwietnia 2004 r., (...)
Kiedy ustaje członkostwo spółdzielni?
Ustanie członkostwa spółdzielni może mieć różnorakie podłoże. Poczynając od zdarzeń zupełnie niezależnych od członka jak jego śmierć, przez wystąpienie ze spółdzielni na życzenie członka, na ustaniu członkostwa wskutek zastosowania przez spółdzielnię środków dyscyplinarnych (...)
Kiedy i w jakim trybie możesz zaskarżyć uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni
Spółdzielnia jako osoba prawna prowadzi swoją działalność za pomocą organów, takich jak: walne zgromadzenie, rada nadzorcza i zarząd spółdzielni. Źródłem działań przez nie przedsiębranych są przede wszystkim uchwały, które wytyczają kierunki działania spółdzielni. Czasami jednak (...)
Za co trzeba płacić będąc członkiem spółdzielni mieszkaniowej?
Konstrukcja spółdzielczych własnościowych praw do lokalu mieszkalnego jest jedną z form ograniczonych praw rzeczowych. W odróżnieniu od własności, która stanowi podstawową formę korzystania z rzeczy i daje właścicielowi pełną władzę nad rzeczą, ograniczone prawa rzeczowe zapewniają (...)
Obowiązująca obecnie ustawa – Prawo spółdzielcze była nowelizowana około 30 razy. Pomimo tego jest ona niedostosowana do obecnych warunków społeczno – gospodarczych. Jest też niespójna. W tej sytuacji nieodzowne wydaje się uchwalenie nowego aktu. Jakie są podstawowe założenia, (...)
Planowane zmiany w zakresie przekształceń własnościowych w spółdzielniach mieszkaniowych
Skąd się wzięłą idea wprowadzania zmian? Będący teraz przedmiotem prac Sejmu poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw przewiduje zmiany dotyczące przekształceń własnościowych w spółdzielniach mieszkaniowych, (...)
W naszym kraju możemy pochwalić się coraz większą ilością przepisów, które spełniają standardy międzynarodowe, wyszliśmy na prostą i nasze ustawodawstwo rozwija się w dobrym kierunku. Przykładem są choćby regulacje dotyczące ochrony danych osobowych. Każdy Kowalski ma powody do radości, (...)
Projekt zmian w prawie spółdzielczym
W Ministerstwie Sprawiedliwości znajduje się projekt zmian w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych. Projekt zmian dotyczy odpowiedzialności członka zarządu oraz rady ndzorczej spółdzielni za wyrzadzoną przez nich spółdzielni szkodę.Dotychczasowa regulacja prawa spółdzielczego także (...)
Instytucję upadłości wprowadzono do systemu prawa, aby zabezpieczyć interesy wierzycieli danego podmiotu, gdy pojawia się możliwość, że nie otrzymają zwrotu należnych im wierzytelności. Postępowanie upadłościowe dąży do szybkiego zaspokojenia wierzycieli i ochrania zwłaszcza niektóre (...)
Czy ktoś kontroluje działania twojej spółdzielni?
Czy ktoś kontroluje działania twojej spółdzielni? Spółdzielnia jako dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób, może pełnić różne, doniosłe społecznie funkcje. Aby zapewnić skuteczność osiągania tych różnych celów, koniecznym jest prowadzenie działalności gospodarczej w (...)
Jakie nowe przepisy wprowadzają upadłość konsumencką?Część osób niebędących w stanie spłacać swoich zobowiązań finansowych będzie wkrótce miała prawo ogłosić upadłość. Z końcem marca 2009 r. wprowadzony zostanie nowy typ postępowania oddłużeniowego, określanego jako upadłość (...)
Celem spółdzielni mieszkaniowych jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych jej członków oraz ich rodzin przez budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków praw do lokali. Prawa, które spółdzielnia najczęściej ustanawia na rzecz (...)
Syndyka do pełnienia obowiązków powołuje sąd na mocy orzeczenia spośród kandydatów umieszczonych na liście prowadzonej przez prezesów sądów okręgowych. Przed przystąpieniem do czynności syndyk składa wobec sędziego-komisarza przyrzeczenie sumiennego wykonywania obowiązków. Syndyk jest (...)
Upadłość konsumencka w ustawie - Prawo upadłościowe i naprawcze
Nowelizacja ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze wprowadzi w ustawie nowy tytuł V: Postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nie będących przedsiębiorcami. Przepisy ustawy znajdą także zastosowanie do niewypłacalnych osób fizycznych czyli takich, które nie wykonują (...)
Projektowane zmiany w ustawie Prawo spółdzielcze
Opisywany projekt za cel stawia wprowadzenie zmian w zakresie odpowiedzialności członków zarządu i rad nadzorczych spółdzielni. Być może stanowiska te staną się posadami wymagającymi dużo więcej uwagi i pracy od osób, które je obejmują...Za co obecnie odpowiada członek zarządu spółdzielni?Odpowiedzialność (...)
Upadłość konsumencka a interesy wierzycieli i innych osób
Upadłość konsumencka a interesy wierzycieli Upadłość konsumenta zazwyczaj powoduje, iż wierzyciele nie odzyskają części swych należności. Jednak nowe postępowanie przyspieszy wierzycielom dochodzenie ich należności. Dotąd, zależnie od tytułu wierzytelności i jej zabezpieczenia, (...)
Niektóre prawa i obowiązki właścicieli nieruchomości niebędących członkami spółdzielni
Jakie obowiązki mają właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni? Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni mieszkaniowej partycypują w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich (...)
W związku z emisją listów zastawnych na niektórych podmiotach ciąży obowiązek poddania się pewnym odrębnym przepisom w prawie upadłościowym. Instytucje emitujące listy zastawne - upadłość banku hipotecznego Podmiotem, który w prawie polskim jest uprawniony do (...)
Moment ogłoszenia upadłości może skutkować zawieszeniem postępowania sądowego, administracyjnego, egzekucyjnego, czy nawet polubownego, gdy toczą się one w stosunku do masy upadłości. Czy jednak zawsze postępowanie upadłościowe będzie skutkowało zawieszeniem? A jeżeli nie, to czy upadły (...)
Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową. Jak (...)
